作品简介《自京赴奉先县咏怀五百字》是自京注释唐代伟大诗人杜甫的代表作之一。这首诗是赴奉翻译杜甫被授右卫率府胄曹参军不久，由长安往奉先县（今陕西蒲城）探望妻儿时所作。先县诗人忧国忧民、咏怀忠君、百字念家、杜甫怀才不遇等思想情感，唐诗错综复杂地交织在一起，赏析构成了这一博大浩瀚、自京注释沉郁顿挫的赴奉翻译宏篇巨制。此诗深刻地反映了当时尖锐的先县社会矛盾，“朱门酒肉臭，咏怀路有冻死骨”这一千古名句，百字形象地揭示出贫富悬殊的杜甫社会现实。诗歌反映了人民的唐诗苦难，揭露了执政集团的荒淫腐败，是杜甫“史诗”中的第一首长篇作品。

作品原文

自京赴奉先县咏怀五百字

杜甫

杜陵有布衣，老大意转拙1。

许身一何愚，窃比稷与契2。

居然成濩落，白首甘契阔3。

盖棺事则已，此志常觊豁4。

穷年忧黎元，叹息肠内热5。

取笑同学翁，浩歌弥激烈6。

非无江海志，潇洒送日月7。

生逢尧舜君8，不忍便永诀。

当今廊庙具9，构厦岂云缺。

葵藿倾太阳10，物性固莫夺。

顾惟蝼蚁辈11，但自求其穴。

胡为慕大鲸，辄拟偃溟渤12。

以兹误生理，独耻事干谒13。

兀兀遂至今14，忍为尘埃没。

终愧巢与由15，未能易其节。

沉饮聊自遣16，放歌破愁绝。

岁暮百草零，疾风高冈裂。

天衢阴峥嵘，客子中夜发17。

霜严衣带断，指直不得结。

凌晨过骊山，御榻在嵽嵲18。

蚩尤塞寒空19，蹴蹋崖谷滑。

瑶池气郁律，羽林相摩戛20。

君臣留欢娱，乐动殷樛嶱21。

赐浴皆长缨，与宴非短褐22。

彤庭所分帛23，本自寒女出。

鞭挞其夫家，聚敛贡城阙。

圣人筐篚恩24，实欲邦国活。

臣如忽至理，君岂弃此物25。

多士盈朝廷，仁者宜战栗26。

况闻内金盘，尽在卫霍室27。

中堂舞神仙，烟雾散玉质28。

暖客貂鼠裘，悲管逐清瑟。

劝客驼蹄羹，霜橙压香橘29。

朱门酒肉臭，路有冻死骨30。

荣枯咫尺异，惆怅难再述31。

北辕就泾渭，官渡又改辙32。

群冰从西下，极目高崒兀33。

疑是崆峒来，恐触天柱折34。

河梁幸未坼，枝撑声窸窣35。

行旅相攀援36，川广不可越。

老妻寄异县，十口隔风雪37。

谁能久不顾，庶往共饥渴38。

入门闻号啕，幼子饥已卒。

吾宁舍一哀，里巷亦呜咽。

所愧为人父，无食致夭折。

岂知秋禾登，贫窭有仓卒39。

生常免租税，名不隶征伐40。

抚迹犹酸辛，平人固骚屑41。

默思失业徒42，因念远戍卒。

忧端齐终南，澒洞不可掇43。

词句注释
1、杜陵：地名，在长安城东南，杜甫祖籍杜陵。因此杜甫常自称少陵野老或杜陵布衣。布衣：平民。此时杜甫虽任右卫率府胄曹参军这一八品小官，但仍自称布农。老大：杜甫此时已44岁。拙：笨拙。这句说年龄越大，越不能屈志随俗；同时亦有自嘲老大无成之意。
2、许身：自期、自许。一何愚：多么愚腐。稷与契：传说中舜帝的两个大臣，稷是周代祖先，教百姓种植五谷；契是殷代祖先，掌管文化教育。
3、濩（hù）落：即廓落，大而无用的意思。契阔：辛勤劳苦。
4、盖棺：指死亡。觊豁：希望达到。这两句说，死了就算了，只要活着就希望实现理想。
5、穷年：终年。黎元：老百姓。肠内热：内心焦急，忧心如焚。
6、弥：更加，越发。
7、江海志：隐居之志。潇洒送日月：自由自在地生活。
8、尧舜君：此以尧舜比唐玄宗。
9、廊庙具：治国之人才。
10、葵藿：葵是向日葵；藿是豆叶。
11、顾：想一想。蝼蚁辈：比喻那些钻营利禄的人。
12、胡为：为何？大鲸：比喻有远大理想者。辄：就，常常。拟：想要。偃溟渤：到大海中去。
13、以兹误生理：因为这份理想而误了生计。误，一作“悟”。干谒：求见权贵。
14、兀兀：穷困劳碌的样子。
15、巢与由：巢父、许由都是尧时的隐士。
16、沉饮聊自遣：姑且痛饮，自我排遣。
17、天衢：天空。峥嵘：原是形容山势，这里用来形容阴云密布。客子：此为杜甫自称。发：出发。
18、骊山：在今陕西临潼县南。嵽（dì）嵲（niè）：形容山高，此指骊山。
19、蚩尤：传说中黄帝时的诸侯。黄帝与蚩尤作战，蚩尤作大雾以迷惑对方。这里以蚩尤代指大雾。
20、瑶池：传说中西王母与周穆王宴会的地方。此指骊山温泉。气郁律：温泉热气蒸腾。羽林：皇帝的禁卫军，摩戛：武器相撞击。
21、殷：充满。樛（jiū）嶱（kě）：即“胶葛”，山石高峻貌。这句指乐声震动山冈。
22、长缨：指权贵。缨，帽带。短褐：粗布短袄，此指平民。
23、彤庭：朝廷。
24、圣人：指皇帝。筐篚：两种盛物的竹器。古代皇帝以筐、篚盛布帛赏赐群臣。
25、“臣如”两句意为：臣子如果忽视此理，那么皇帝的赏赐不是白费了吗？
26、“多士”两句意为：朝臣众多，其中的仁者应当惶恐不安地尽心为国。
27、内金盘：宫中皇帝御用的金盘。卫、霍：指汉代大将卫青、霍去病，都是汉武帝的亲戚。这里喻指杨贵妃的从兄、权臣杨国忠。
28、中堂：指杨氏家族的庭堂。舞神仙：像神仙一样的美女在翩翩起舞。烟雾：形容美女所穿的如烟如雾的薄薄的纱衣。玉质：指美人的肌肤。
29、“暖客”以下四句：极写贵族生活豪华奢侈。
30、“朱门”两句：为全诗诗眼。臭，通“嗅”，古意为气味。
31、荣、枯：繁荣、枯萎。此喻朱门的豪华生活和路边冻死的尸骨。惆怅：此言感慨、难过。
32、北辕：车向北行。杜甫自长安至蒲城，沿渭水东走，再折向北行。泾渭：二水名，在陕西临潼境内汇合。官渡：官设的渡口。
33、高崒（zú）兀：河中的浮冰突兀成群。
34、崆峒：山名，在今甘肃省岷县。天柱：古代神话说，天的四角都有柱子支撑，叫天柱。恐触天柱折：形容冰水汹涌，仿佛共工头触不周山，使人有天崩地塌之感。表示诗人对国家命运的担心。
35、河梁：桥。坼：断裂。枝撑：桥的支柱。窸窣：象声词，木桥振动的声音。
36、行旅相攀援：行路的人们相互攀扶。
37、异县：指奉先县。十口隔风雪：杜甫一家十口分居两地，为风雪所阻隔。
38、庶：希望。
39、贫窭（jù）：贫穷。仓卒：此指意外的不幸。
40、名不隶征伐：此句自言名属“士人”，可按国家规定免征赋税和兵役、劳役。杜甫时任右卫卒府兵曹参军，享有豁免租税和兵役之权。
41、平人固骚屑：平民百姓本来就免不了赋役的烦恼。平人：平民，唐人避唐太宗李世民讳，改“民”为“人”。
42、失业徒：失去产业的人们。
43、忧端齐终南：忧虑的情怀像终南山那样沉重。澒（hòng）洞：广大的样子。掇：收拾，引申为止息。

作品译文

杜陵地方，有我这么个布衣，年纪越大，反而越发不合时宜。对自己的要求，多么愚蠢可笑，私自下了决心，要向稷契看齐。这种想法竟然不合实际，落得个到处碰壁，头都白了，却甘愿辛辛苦苦，不肯休息。有一天盖上棺材，这事便无法再提，只要还没有咽气，志向就不能转移。一年到头，都为老百姓发愁、叹息，想到他们的苦难，心里像火烧似的焦急。尽管惹得同辈的先生们冷嘲热讽，却更加激昂无比，引吭高歌，毫不泄气。

我何尝没有隐居的打算，在江海之间打发日子，岂不清高？只是碰上个像尧舜那样贤明的皇帝，不忍心轻易地丢下他，自己去逍遥。如今的朝廷上，有的是栋梁之材，要建造大厦，难道还缺少我这块料？可是连葵藿的叶子都朝着太阳，我这忠诚的天性，又怎能轻易改掉！

回头一想，那些蚂蚁般的小人，只为谋求舒适的小窝，整天钻营。我为什么要羡慕百丈长鲸，常想在大海里纵横驰骋？偏偏不肯去巴结权贵，因此便耽误了自己的营生。我虽然到现在还穷困潦倒，可怎忍心埋没在灰尘之中？没有像许由、巢父那样飘然世外，实在惭愧，虽然惭愧，却不愿改变我的操行。还有什么办法呢？只好喝几杯酒排遣烦闷，作几首诗放声高唱，破除忧愤。

一年快完了，各种草木都已经凋零，狂风怒吼，像要把高山扫平。黑云像山一样压下来，大街上一片阴森，我这个孤零零的客子，半夜里离开京城。扑落满身寒霜，断了衣带，想结上它，指头儿却冻成僵硬。

天蒙蒙亮的时候，我走到骊山脚下，骊山高处，那里有皇帝的御榻。大雾迷漫，塞满寒冷的天空，我攀登结冰铺霜的山路，二步一滑。华清宫真好像王母的瑶池仙境，温泉里暖气蒸腾，羽林军密密麻麻。乐声大作，响彻辽阔的天宇，皇帝和大臣纵情娱乐，享不尽贵富荣华。

赐浴温泉的，都是些高冠长缨的贵人，参加宴会的，更不会有布衣麻鞋的百姓。达官显宦，都分到大量的绸帛，那些绸帛啊，都出自贫寒妇女的艰苦劳动。她们的丈夫和公公，被鞭打绳捆，一匹匹勒索，一车车运进京城。皇帝把绸帛分赏群臣，这个一筐，那个几笼，实指望他们感恩图报，救国活民；臣子们如果忽略了皇帝的这番好意，那当皇帝的，岂不等于把财物白扔！朝廷里挤满了“济济英才”，稍有良心的，真应该怵目惊心！

更何况皇宫内的金盘宝器，听说都转移到国舅家的厅堂。神仙似的美人在堂上舞蹈，轻烟般的罗衣遮不住玉体的芳香。供客人保暖的，是貂鼠皮袄，朱弦、玉管，正演奏美妙的乐章，劝客人品尝的，是驼蹄羹汤，香橙、金橘，都来自遥远的南方。

那朱门里啊，富人家的酒肉飘散出诱人的香气，这大路上啊，冻饿死的穷人有谁去埋葬！相隔才几步，就是苦乐不同的两种世界，人间的不平事，使我悲愤填胸，不能再讲！

我折向北去的道路，赶到泾、渭河边。泾、渭合流处的渡口，又改了路线。河水冲激着巨大的冰块，波翻浪涌，放眼远望，像起伏的山岭，高接西天。我疑心这是崆峒山从水上飘来，怕要把天柱碰断！

河上的桥梁幸好还没有冲毁，桥柱子却吱吱呀呀，摇晃震颇。河面这么宽，谁能飞越！旅客们只好牵挽过桥，顾不得危险。

老婆和孩子寄居在奉先，无依无傍，漫天风雪，把一家人隔在两个地方。受冻挨饿的穷生活，我怎能长久不管？这一次去探望，就为了有难同当。

一进门就听见哭声酸楚，我那小儿子，已活活饿死！我怎能压抑住满腔悲痛，邻居们也呜呜咽咽，泪流不止！说不出内心里多么惭愧，做父亲的人，竟然没本事养活孩子！谁能料到：今年的秋收还算不错，穷苦人家，却仍然弄不到饭吃！

我好歹是个官儿，享有特权：既不服兵役，又没有交租纳税的负担。还免不了这样悲惨的遭遇，那平民百姓的日子啊，就更加辛酸。想想失去土地的农民，已经是倾家荡产，又想想远守边防的士兵，还不是缺吃少穿。忧民忧国的情绪啊，千重万叠，高过终南，浩茫无际，又怎能收敛！

作品注音

自京赴奉先县咏怀五百字

作者：唐·杜甫

杜陵有布衣，老大意转拙。

许身一何愚，窃比稷（jì）与契（xiè）。

居然成濩（huò）落，白首甘契（qiè）阔。

盖棺事则已，此志常觊（jì）豁（huò）。

穷年忧黎元，叹息肠内热。

取笑同学翁，浩歌弥激烈。

非无江海志，潇洒送日月。

生逢尧舜君，不忍便永诀。

当今廊庙具，构厦岂云缺。

葵藿（huò）倾太阳，物性固莫夺。

顾惟蝼（lóu）蚁辈，但自求其穴。

胡为慕大鲸，辄拟偃（yǎn）溟（míng）渤？

以兹误生理，独耻事干谒（gānyè）。

兀兀（wùwù）遂至今，忍为尘埃没！

终愧巢与由，未能易其节。

沉饮聊自遣，放歌破愁绝。

岁暮百草零，疾风高冈裂。

天衢（qú）阴峥嵘，客子中夜发。

霜严衣带断，指直不得结。

凌晨过骊山，御榻在嵽嵲（diéniè）。

蚩尤（chīyóu）塞（sè）寒空，蹴（cù）踏崖谷滑。

瑶池气郁律，羽林相摩戛（jiá）。

君臣留欢娱，乐动殷（yǐn）胶葛（jiāogé）。

赐浴皆长缨，与宴非短褐（hè）。

彤庭所分帛，本自寒女出。

鞭挞（biāntà）其夫家，聚敛贡城阙（què）。

圣人筐篚（kuāngfěi）恩，实欲邦国活。

臣如忽至理，君岂弃此物？

多士盈朝廷，仁者宜战栗。

况闻内金盘，尽在卫霍室。

中堂舞神仙，烟雾蒙玉质。

暖客貂（diāo）鼠裘（qiú），悲管逐清瑟。

劝客驼蹄羹，霜橙压香橘。

朱门酒肉臭（xiù），路有冻死骨。

荣枯咫（zhǐ）尺异，惆怅（chóuchàng）难再述。

北辕（yuán）就泾渭（jīngwèi），官渡又改辙（zhé）。

群冰从西下，极目高崪兀（zúwù）。

疑是崆峒（kōngtóng）来，恐触天柱折（zhé）。

河梁幸未坼（chè），枝撑声窸窣（xīsū）。

行旅相攀援，川广不可越。

老妻寄异县，十口隔风雪。

谁能久不顾？庶（shù）往共饥渴。

入门闻号啕（háotáo），幼子饿已卒（zú）。

吾宁（nìng）舍一哀，里巷亦呜咽（wūyè）。

所愧为人父，无食致夭折。

岂知秋禾登，贫窭有仓卒？

生常免租税，名不隶征伐。

抚迹犹酸辛，平人固骚屑（sāoxiè）。

默思失业徒，因念远戍卒（shùzú）。

忧端齐终南，澒洞（hòngtóng）不可掇（duō）。

创作背景

这首诗题下原注：“天宝十四载十月初作。”杜甫在长安十年后始被授右卫率府胄曹参军，这是一个看管兵甲器仗的小官。担此任不久，即在天宝十四载（755年）的十月、十一月之间，他由长安往奉先县（今陕西蒲城）探望妻儿，写下了这首诗。这一年十月，唐玄宗携杨贵妃往骊山华清宫避寒，十一月，安禄山即举兵造反。杜甫途经骊山时，玄宗、贵妃正在大玩特玩，殊不知安禄山已在范阳起兵反叛，闹得不可开交。只是安史之乱的消息还没有传到长安。“安史之乱”是唐朝各种社会矛盾的总爆发，从此李唐王朝一蹶不振。杜甫在长安根据十载长安生活和这次途中的见闻，敏锐地感到国家的危机已迫在眉睫。

作品鉴赏

在杜甫的五言诗里，这是一首代表作。当时安史之乱的消息尚未传到长安，然而诗人在长安往奉先县途中的见闻和感受，已经显示出社会动乱的端倪，所以诗中有“山雨欲来风满楼”的气氛，这显示出了诗人敏锐的观察力。

原诗五百字，可分为三大段。开头至“放歌破愁绝”为第一段。这一段千回百折，层层如剥蕉心，出语的自然圆转。

杜甫旧宅在长安城南，所以自称杜陵布衣。“老大意转拙”，如同俗语说“越活越回去了”。说“笨拙”，是指诗人偏要去自比稷与契这两位虞舜的贤臣，志向过于迂阔，肯定是会失败的。濩落，即廓落，大而无当，空廓而无用之意。“居然成濩落”，意思是果然失败了。契阔，即辛苦。诗人明知一定要失败，却甘心辛勤到老。这六句是一层意思，诗人自嘲中带有幽愤，下边更逼进了一步。人虽已老了，却还没死，只要还未盖棺，就须努力，仍有志愿通达的一天，口气是非常坚决的。孟子说：“禹思天下有溺者，犹己溺之也，稷思天下有饥者，犹己饥之也，是以若是其急也。”杜甫自比稷契，所以说“穷年忧黎元”，尽他自己的一生，与万民同哀乐，衷肠热烈如此，所以为同学老先生们所笑。他却毫不在乎，只是格外慷慨悲歌。诗到这里总为一小段，下文便转了意思。

隐逸本为士大夫们所崇尚。杜甫说：“我难道真的这样傻，不想潇洒山林，度过时光吗？无奈生逢尧舜之君，不忍走开罢了。”从这里又转出一层意思：“生在尧舜一般的盛世，当然人才济济，难道少你一人不得吗？构造廊庙都是磐磐大才，原不少我这样一个人，但我却偏要挨上来。”诗人像这样讲，说不上什么原故，只是一种脾气性情罢了，好比向日葵老跟着太阳转。忠君爱国发乎天性，固然很好，不过却也有一层意思必须找补的。诗人想：“世人会不会觉得自己过于热衷功名，奔走利禄？”所以接下去写道：为个人利益着想的人，像蚂蚁似的能够经营自己的巢穴；他却偏要向沧海的巨鲸看齐，以至于把生计都给耽搁了。诗人虽有用世之心，可是因为羞于干谒，一直以来都是辛辛苦苦，埋没风尘。

下面又反接找补。上文说“身逢尧舜君，不忍便永诀”，意思是：“尧舜之世，何尝没有隐逸避世的，例如许由、巢父。巢父、许由是高尚的君子，我虽自愧不如，却也不能改变我的操行。”这两句一句一折。既不能高攀稷契，亦不屑俯就利禄，又不忍像巢父、许由那样跳出圈子去逃避现实，只好饮酒赋诗。沉醉或能忘忧，放歌聊可破闷。诗酒流连，好像都很风雅，其实是不得已而为之。诗篇开首到此，进退曲折，尽情抒怀，诗人热烈的衷肠非常真实。

第二段从“岁暮百草零”至“惆怅难再述”。这一段，记叙、描写、议论并用。首六句叙上路情形，在初冬十月、十一月之交，半夜动身，清早过骊山，玄宗和贵妃正在华清宫。“蚩尤”两句的旧注多有错误。蚩尤曾经作雾，即用作“雾”的代语，下面说“塞寒空”即是雾。在这里，只见雾塞寒空，雾重故地滑。温泉蒸气郁勃，羽林军校往来如织。骊宫冬晓，气象万千。寥寥数笔，写出了真正的华清宫。“君臣留欢娱，乐动殷胶葛”两句亦即白居易《长恨歌》所说的“骊宫高处入青云，仙乐风飘处处闻”。说“君臣留欢娱”，轻轻点过，却把唐玄宗一起拉到浑水里去。上文所谓“尧舜之君”，不过是诗人说说好听，遮遮世人眼罢了。

“彤庭”四句，沉痛极了。一丝一缕都出于女工之手，朝廷却用横暴鞭挞的方式攫夺来。然后皇帝再分赏群臣，叫他们好好地为朝廷效力。群臣如果忽视了这个道理，辜负国恩，就等于白扔了。然而王公大臣却都是如此，诗人心中根本不能平静。“臣如忽至理，君岂弃此物”，句中“如”、“岂”两个虚词，一进一退，逼问有力。百姓已痛苦不堪，而朝廷之上却挤满了这班贪婪庸鄙、毫无心肝的家伙，国事的危险如同千钧一发，仁人的心应该是会战栗的。

“况闻”以下更进了一步。“闻”者虚拟之词，宫禁事秘，不敢说一定。不但文武百官如此，“中枢”、“大内”的情形也不会比他们好一些，或者还要更加厉害。诗人听说大内的奇珍异宝都已进了贵戚豪门，这应当是指杨国忠之流。“中堂”两句，写美人如玉，被烟雾般的轻纱笼着，暗指虢国夫人、杨玉环，这种攻击法，一步逼紧一步，离唐玄宗只隔一层薄纸了。

诗中不宜再尖锐地说下去，所以转入平铺。“煖客”以下四句两联，十字作对，称之为隔句对或者扇面对，调子相当地纡缓。因意味太严重了，不能不借藻色音声的曼妙渲染一番，稍稍冲淡。其实，纡缓中又暗蓄进逼之势。貂鼠裘，驼蹄羹，霜橙香橘，各种珍品尽情享受，酒肉凡品，不须爱惜。在这里，本来文势稍宽平了一点儿，诗人又紧接着大声疾呼：“朱门酒肉臭，路有冻死骨。”一句也不肯放松，一笔也不肯落平。这是传诵千古的名句。表面上一往高歌，暗地里却结上启下，令读者不觉，《杜诗镜铨》里评价说“拍到路上无痕”，讲得很对。骊山宫装点得像仙界一般，而宫门之外即有路倒尸。咫尺之间，荣枯差别这样大，那也没有什么可说的了。诗人不能再说，亦无须再说了。在这儿打住，是很恰当的。

第三段从“北辕就泾渭”至末尾。全篇从诗人自己忧念家国说起，最后又以他自己的境遇联系时局作为总结。“咏怀”两字通贯全篇。

“群冰”以下八句，叙述路上情形。首句有“群冰”、“群水”的异文。仇兆鳌注：“群水或作群冰，非。此时正冬，冰凌未解也。”这一说法不妥，这首诗大约作于十月下旬，不必拘泥于隆冬时节。作群冰，诗意自惬。虽然冬天很寒冷，但高处的水流激湍，水还没有冻结。下文“高崒兀”、“声窸窣”，作“冰”更好。这八句，句句写实，只有“疑是崆峒来，恐触天柱折”两句，用共工氏怒触不周山的典故，暗示时势的严重。

接着写到家并抒发感慨。一进门，就听见家人在号啕大哭，这是非常戏剧化的。“幼子饿已卒”，“无食致夭折”，景况是凄惨的。“吾宁舍一哀”，用《礼记·檀弓》记孔子的话：“遇于一哀而出涕，予恶夫涕之无从也。”“舍”字有割舍放弃的意思，这里的意思是：“我能够勉强达观自遣，但邻里且为之呜咽，况做父亲的人让儿子生生的饿死，岂不惭愧。时节过了秋收，粮食原不该缺乏，穷人可还不免有仓皇挨饿的。像自己这样，总算很苦的了。”诗人当时不一定非常困苦，因为他大小总是个官儿，照例可以免租税和兵役的，但他尚且狼狈得如此，那么一般平民扰乱不安的情况，就要远远胜过他了。弱者填沟壑，强者想造反，都是一定的。诗人想起世上有很多失业之徒，久役不归的兵士，那些武行脚色已都扎扮好了，只等上场锣响，便要真杀真砍，大乱的来临已迫在眉睫，他的忧愁从中而来，不可断绝，犹如与终南山齐高，与大海一样茫茫无际。表面看来，似乎穷人发痴，痴人说梦，但实际上过不了多久，安史之乱一爆发，渔阳鼙鼓就揭天而来了，这也正体现了诗人的真知灼见。

这一段文字仿佛闲叙家常，不很用力，却自然而然地于不知不觉中已总结了全诗，极其神妙。结尾最难，必须结束得住，方才是一篇完整的诗。诗人的思想方式无非是“推己及人”，并没有什么神秘。他结合自己的生活，推想到社会群体；从万民的哀乐，来推定一国的兴衰，句句都是真知灼见，都会应验的。以作品内容而论，杜甫的诗是一代史诗，即使是论事，他的诗也是可以供千秋万代的后世加以鉴戒的。

作者简介

杜甫（712～770），字子美，尝自称少陵野老。举进士不第，曾任检校工部员外郎，故世称杜工部。是唐代最伟大的现实主义诗人，宋以后被尊为“诗圣”，与李白并称“李杜”。其诗大胆揭露当时社会矛盾，对穷苦人民寄予深切同情，内容深刻。许多优秀作品，显示了唐代由盛转衰的历史过程，因被称为“诗史”。在艺术上，善于运用各种诗歌形式，尤长于律诗；风格多样，而以沉郁为主；语言精炼，具有高度的表达能力。存诗1400多首，有《杜工部集》。

宇文贇解读：zuò pǐn jiǎn jiè zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì shì zì jīng zhù shì táng dài wěi dà shī rén dù fǔ de dài biǎo zuò zhī yī zhè shǒu shī shì fù fèng fān yì dù fǔ bèi shòu yòu wèi lǜ fǔ zhòu cáo cān jūn bù jiǔ yóu cháng ān wǎng fèng xiān xiàn jīn shǎn xī pú chéng tàn wàng qī ér shí suǒ zuò xiān xiàn shī rén yōu guó yōu mín yǒng huái zhōng jūn bǎi zì niàn jiā dù fǔ huái cái bù yù děng sī xiǎng qíng gǎn táng shī cuò zōng fù zá dì jiāo zhī zài yì qǐ shǎng xī gòu chéng le zhè yī bó dà hào hàn zì jīng zhù shì chén yù dùn cuò de fù fèng fān yì hóng piān jù zhì cǐ shī shēn kè dì fǎn yìng liǎo dàng shí jiān ruì de xiān xiàn shè huì máo dùn zhū mén jiǔ ròu chòu yǒng huái lù yǒu dòng sǐ gǔ zhè yī qiān gǔ míng jù bǎi zì xíng xiàng dì jiē shì chū pín fù xuán shū de dù fǔ shè huì xiàn shí shī gē fǎn yìng le rén mín de táng shī kǔ nàn jiē lù le zhí zhèng jí tuán de huāng yín fǔ bài shì dù fǔ shǐ shī zhōng de dì yī shǒu cháng piān zuò pǐn zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn yuán wén zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ dù líng yǒu bù yī lǎo dà yì zhuǎn zhuō xǔ shēn yī hé yú qiè bǐ jì yǔ qì jū rán chéng huò luò bái shǒu gān qì kuò gài guān shì zé yǐ cǐ zhì cháng jì huō qióng nián yōu lí yuán tàn xī cháng nèi rè qǔ xiào tóng xué wēng hào gē mí jī liè fēi wú jiāng hǎi zhì xiāo sǎ sòng rì yuè shēng féng yáo shùn jūn bù rěn biàn yǒng jué dāng jīn láng miào jù gòu shà qǐ yún quē kuí huò qīng tài yáng wù xìng gù mò duó gù wéi lóu yǐ bèi dàn zì qiú qí xué hú wéi mù dà jīng zhé nǐ yǎn míng bó yǐ zī wù shēng lǐ dú chǐ shì gān yè wù wù suì zhì jīn rěn wèi chén āi méi zhōng kuì cháo yǔ yóu wèi néng yì qí jié chén yǐn liáo zì qiǎn fàng gē pò chóu jué suì mù bǎi cǎo líng jí fēng gāo gāng liè tiān qú yīn zhēng róng kè zi zhōng yè fā shuāng yán yī dài duàn zhǐ zhí bù dé jié líng chén guò lí shān yù tà zài dié niè chī yóu sāi hán kōng cù tà yá gǔ huá yáo chí qì yù lǜ yǔ lín xiāng mó jiá jūn chén liú huān yú lè dòng yīn jiū kě cì yù jiē cháng yīng yǔ yàn fēi duǎn hè tóng tíng suǒ fēn bó běn zì hán nǚ chū biān tà qí fū jiā jù liǎn gòng chéng què shèng rén kuāng fěi ēn shí yù bāng guó huó chén rú hū zhì lǐ jūn qǐ qì cǐ wù duō shì yíng cháo tíng rén zhě yí zhàn lì kuàng wén nèi jīn pán jǐn zài wèi huò shì zhōng táng wǔ shén xiān yān wù sàn yù zhì nuǎn kè diāo shǔ qiú bēi guǎn zhú qīng sè quàn kè tuó tí gēng shuāng chéng yā xiāng jú zhū mén jiǔ ròu chòu lù yǒu dòng sǐ gǔ róng kū zhǐ chǐ yì chóu chàng nán zài shù běi yuán jiù jīng wèi guān dù yòu gǎi zhé qún bīng cóng xī xià jí mù gāo zú wù yí shì kōng tóng lái kǒng chù tiān zhù zhé hé liáng xìng wèi chè zhī chēng shēng xī sū xíng lǚ xiāng pān yuán chuān guǎng bù kě yuè lǎo qī jì yì xiàn shí kǒu gé fēng xuě shuí néng jiǔ bù gù shù wǎng gòng jī kě rù mén wén háo táo yòu zǐ jī yǐ zú wú níng shě yī āi lǐ xiàng yì wū yè suǒ kuì wéi rén fù wú shí zhì yāo zhé qǐ zhī qiū hé dēng pín jù yǒu cāng cù shēng cháng miǎn zū shuì míng bù lì zhēng fá fǔ jī yóu suān xīn píng rén gù sāo xiè mò sī shī yè tú yīn niàn yuǎn shù zú yōu duān qí zhōng nán hòng dòng bù kě duō zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī cí jù zhù shì dù líng dì míng zài cháng ān chéng dōng nán dù fǔ zǔ jí dù líng yīn cǐ dù fǔ cháng zì chēng shǎo líng yě lǎo huò dù líng bù yī bù yī píng mín cǐ shí dù fǔ suī rèn yòu wèi lǜ fǔ zhòu cáo cān jūn zhè yī bā pǐn xiǎo guān dàn réng zì chēng bù nóng lǎo dà dù fǔ cǐ shí yǐ suì zhuō bèn zhuō zhè jù shuō nián líng yuè dà yuè bù néng qū zhì suí sú tóng shí yì yǒu zì cháo lǎo dà wú chéng zhī yì xǔ shēn zì qī zì xǔ yī hé yú duō me yú fǔ jì yǔ qì chuán shuō zhōng shùn dì de liǎng gè dà chén jì shì zhōu dài zǔ xiān jiào bǎi xìng zhòng zhí wǔ gǔ qì shì yīn dài zǔ xiān zhǎng guǎn wén huà jiào yù huò luò jí kuò luò dà ér wú yòng de yì sī qì kuò xīn qín láo kǔ gài guān zhǐ sǐ wáng jì huō xī wàng dá dào zhè liǎng jù shuō sǐ le jiù suàn le zhǐ yào huó zhe jiù xī wàng shí xiàn lǐ xiǎng qióng nián zhōng nián lí yuán lǎo bǎi xìng cháng nèi rè nèi xīn jiāo jí yōu xīn rú fén mí gèng jiā yuè fā jiāng hǎi zhì yǐn jū zhī zhì xiāo sǎ sòng rì yuè zì yóu zì zài dì shēng huó yáo shùn jūn cǐ yǐ yáo shùn bǐ táng xuán zōng láng miào jù zhì guó zhī rén cái kuí huò kuí shì xiàng rì kuí huò shì dòu yè gù xiǎng yī xiǎng lóu yǐ bèi bǐ yù nèi xiē zuān yíng lì lù de rén hú wéi wèi hé dà jīng bǐ yù yǒu yuǎn dà lǐ xiǎng zhě zhé jiù cháng cháng nǐ xiǎng yào yǎn míng bó dào dà hǎi zhōng qù yǐ zī wù shēng lǐ yīn wèi zhè fèn lǐ xiǎng ér wù le shēng jì wù yī zuò wù gān yè qiú jiàn quán guì wù wù qióng kùn láo lù de yàng zi cháo yǔ yóu cháo fù xǔ yóu dōu shì yáo shí de yǐn shì chén yǐn liáo zì qiǎn gū qiě tòng yǐn zì wǒ pái qiǎn tiān qú tiān kōng zhēng róng yuán shì xíng róng shān shì zhè lǐ yòng lái xíng róng yīn yún mì bù kè zi cǐ wèi dù fǔ zì chēng fā chū fā lí shān zài jīn shǎn xī lín tóng xiàn nán dié niè xíng róng shān gāo cǐ zhǐ lí shān chī yóu chuán shuō zhōng huáng dì shí de zhū hóu huáng dì yǔ chī yóu zuò zhàn chī yóu zuò dà wù yǐ mí huò duì fāng zhè lǐ yǐ chī yóu dài zhǐ dà wù yáo chí chuán shuō zhōng xī wáng mǔ yǔ zhōu mù wáng yàn huì de dì fāng cǐ zhǐ lí shān wēn quán qì yù lǜ wēn quán rè qì zhēng téng yǔ lín huáng dì de jìn wèi jūn mó jiá wǔ qì xiāng zhuàng jī yīn chōng mǎn jiū kě jí jiāo gé shān shí gāo jùn mào zhè jù zhǐ yuè shēng zhèn dòng shān gāng cháng yīng zhǐ quán guì yīng mào dài duǎn hè cū bù duǎn ǎo cǐ zhǐ píng mín tóng tíng cháo tíng shèng rén zhǐ huáng dì kuāng fěi liǎng zhǒng shèng wù de zhú qì gǔ dài huáng dì yǐ kuāng fěi shèng bù bó shǎng cì qún chén chén rú liǎng jù yì wèi chén zǐ rú guǒ hū shì cǐ lǐ nà me huáng dì de shǎng cì bú shì bái fèi le ma duō shì liǎng jù yì wèi cháo chén zhòng duō qí zhōng de rén zhě yīng dāng huáng kǒng bù ān dì jìn xīn wèi guó nèi jīn pán gōng zhōng huáng dì yù yòng de jīn pán wèi huò zhǐ hàn dài dà jiàng wèi qīng huò qù bìng dōu shì hàn wǔ dì de qīn qī zhè lǐ yù zhǐ yáng guì fēi de cóng xiōng quán chén yáng guó zhōng zhōng táng zhǐ yáng shì jiā zú de tíng táng wǔ shén xiān xiàng shén xiān yí yàng de měi nǚ zài piān piān qǐ wǔ yān wù xíng róng měi nǚ suǒ chuān de rú yān rú wù de báo báo de shā yī yù zhì zhǐ měi rén de jī fū nuǎn kè yǐ xià sì jù jí xiě guì zú shēng huó háo huá shē chǐ zhū mén liǎng jù wèi quán shī shī yǎn chòu tōng xiù gǔ yì wèi qì wèi róng kū fán róng kū wěi cǐ yù zhū mén de háo huá shēng huó hé lù biān dòng sǐ de shī gǔ chóu chàng cǐ yán gǎn kǎi nán guò běi yuán chē xiàng běi xíng dù fǔ zì cháng ān zhì pú chéng yán wèi shuǐ dōng zǒu zài zhé xiàng běi xíng jīng wèi èr shuǐ míng zài shǎn xī lín tóng jìng nèi huì hé guān dù guān shè de dù kǒu gāo zú wù hé zhōng de fú bīng tū wù chéng qún kōng tóng shān míng zài jīn gān sù shěng mín xiàn tiān zhù gǔ dài shén huà shuō tiān de sì jiǎo dōu yǒu zhù zi zhī chēng jiào tiān zhù kǒng chù tiān zhù zhé xíng róng bīng shuǐ xiōng yǒng fǎng fú gòng gōng tóu chù bù zhōu shān shǐ rén yǒu tiān bēng dì tā zhī gǎn biǎo shì shī rén duì guó jiā mìng yùn de dān xīn hé liáng qiáo chè duàn liè zhī chēng qiáo de zhī zhù xī sū xiàng shēng cí mù qiáo zhèn dòng de shēng yīn xíng lǚ xiāng pān yuán xíng lù de rén men xiāng hù pān fú yì xiàn zhǐ fèng xiān xiàn shí kǒu gé fēng xuě dù fǔ yī jiā shí kǒu fēn jū liǎng dì wèi fēng xuě suǒ zǔ gé shù xī wàng pín jù pín qióng cāng cù cǐ zhǐ yì wài de bù xìng míng bù lì zhēng fá cǐ jù zì yán míng shǔ shì rén kě àn guó jiā guī dìng miǎn zhēng fù shuì hé bīng yì láo yì dù fǔ shí rèn yòu wèi zú fǔ bīng cáo cān jūn xiǎng yǒu huò miǎn zū shuì hé bīng yì zhī quán píng rén gù sāo xiè píng mín bǎi xìng běn lái jiù miǎn bù liǎo fù yì de fán nǎo píng rén píng mín táng rén bì táng tài zōng lǐ shì mín huì gǎi mín wéi rén shī yè tú shī qù chǎn yè de rén men yōu duān qí zhōng nán yōu lǜ de qíng huái xiàng zhōng nán shān nà yàng chén zhòng hòng dòng guǎng dà de yàng zi duō shōu shí yǐn shēn wéi zhǐ xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn yì wén dù líng dì fāng yǒu wǒ zhè me gè bù yī nián jì yuè dà fǎn ér yuè fā bù hé shí yí duì zì jǐ de yāo qiú duō me yú chǔn kě xiào sī zì xià le jué xīn yào xiàng jì qì kàn qí zhè zhǒng xiǎng fǎ jìng rán bù hé shí jì luò de gè dào chù pèng bì tóu dōu bái liǎo què gān yuàn xīn xīn kǔ kǔ bù kěn xiū xī yǒu yì tiān gài shang guān cái zhè shì biàn wú fǎ zài tí zhǐ yào hái méi yǒu yàn qì zhì xiàng jiù bù néng zhuǎn yí yì nián dào tóu dōu wèi lǎo bǎi xìng fā chóu tàn xī xiǎng dào tā men de kǔ nàn xīn lǐ xiàng huǒ shāo shì de jiāo jí jǐn guǎn rě dé tóng bèi de xiān shēng men lěng cháo rè fěng què gèng jiā jī áng wú bǐ yǐn háng gāo gē háo bù xiè qì wǒ hé cháng méi yǒu yǐn jū de dǎ suàn zài jiāng hǎi zhī jiān dǎ fā rì zi qǐ bù qīng gāo zhǐ shì pèng shàng ge xiàng yáo shùn nà yàng xián míng de huáng dì bù rěn xīn qīng yì dì diū xià tā zì jǐ qù xiāo yáo rú jīn de cháo tíng shàng yǒu de shì dòng liáng zhī cái yào jiàn zào dà shà nán dào hái quē shǎo wǒ zhè kuài liào kě shì lián kuí huò de yè zǐ dōu cháo zhe tài yáng wǒ zhè zhōng chéng de tiān xìng yòu zěn néng qīng yì gǎi diào huí tóu yī xiǎng nèi xiē mǎ yǐ bān de xiǎo rén zhǐ wèi móu qiú shū shì de xiǎo wō zhěng tiān zuān yíng wǒ wèi shén me yào xiàn mù bǎi zhàng zhǎng jīng cháng xiǎng zài dà hǎi lǐ zòng héng chí chěng piān piān bù kěn qù bā jié quán guì yīn cǐ biàn dān wù le zì jǐ de yíng shēng wǒ suī rán dào xiàn zài hái qióng kùn liáo dǎo kě zěn rěn xīn mái mò zài huī chén zhī zhōng méi yǒu xiàng xǔ yóu cháo fù nà yàng piāo rán shì wài shí zài cán kuì suī rán cán kuì què bù yuàn gǎi biàn wǒ de cāo xíng hái yǒu shén me bàn fǎ ne zhǐ hǎo hē jǐ bēi jiǔ pái qiǎn fán mèn zuò jǐ shǒu shī fàng shēng gāo chàng pò chú yōu fèn yī nián kuài wán le gè zhǒng cǎo mù dōu yǐ jīng diāo líng kuáng fēng nù hǒu xiàng yào bǎ gāo shān sǎo píng hēi yún xiàng shān yí yàng yā xià lái dà jiē shàng yī piàn yīn sēn wǒ zhè gè gū líng líng de kè zi bàn yè lǐ lí kāi jīng chéng pū luò mǎn shēn hán shuāng duàn le yī dài xiǎng jié shàng tā zhǐ tou ér què dòng chéng jiāng yìng tiān méng mēng liàng de shí hòu wǒ zǒu dào lí shān jiǎo xià lí shān gāo chù nà lǐ yǒu huáng dì de yù tà dà wù mí màn sāi mǎn hán lěng de tiān kōng wǒ pān dēng jié bīng pù shuāng de shān lù èr bù yī huá huá qīng gōng zhēn hǎo xiàng wáng mǔ de yáo chí xiān jìng wēn quán lǐ nuǎn qì zhēng téng yǔ lín jūn mì mì mā mɑ yuè shēng dà zuò xiǎng chè liáo kuò de tiān yǔ huáng dì hé dà chén zòng qíng yú lè xiǎng bù jìn guì fù róng huá cì yù wēn quán de dōu shì xiē gāo guān cháng yīng de guì rén shēn jiā yàn huì de gèng bú huì yǒu bù yī má xié de bǎi xìng dá guān xiǎn huàn dōu fēn dào dà liàng de chóu bó nèi xiē chóu bó a dōu chū zì pín hán fù nǚ de jiān kǔ láo dòng tā men de zhàng fū hé gōng gōng bèi biān dǎ shéng kǔn yī pǐ pǐ lè suǒ yī chē chē yùn jìn jīng chéng huáng dì bǎ chóu bó fēn shǎng qún chén zhè gè yī kuāng nà gè jǐ lóng shí zhǐ wàng tā men gǎn ēn tú bào jiù guó huó mín chén zǐ men rú guǒ hū lüè le huáng dì de zhè fān hǎo yì nà dāng huáng dì de qǐ bù děng yú bǎ cái wù bái rēng cháo tíng lǐ jǐ mǎn le jì jì yīng cái shāo yǒu liáng xīn dí zhēn yīng gāi chù mù jīng xīn gèng hé kuàng huáng gōng nèi de jīn pán bǎo qì tīng shuō dōu zhuǎn yí dào guó jiù jiā de tīng táng shén xiān shì de měi rén zài táng shàng wǔ dǎo qīng yān bān de luó yī zhē bú zhù yù tǐ de fāng xiāng gōng kè rén bǎo nuǎn de shì diāo shǔ pí ǎo zhū xián yù guǎn zhèng yǎn zòu měi miào de yuè zhāng quàn kè rén pǐn cháng de shì tuó tí gēng tāng xiāng chéng jīn jú dōu lái zì yáo yuǎn de nán fāng nà zhū mén lǐ a fù rén jiā de jiǔ ròu piāo sàn chū yòu rén de xiāng qì zhè dà lù shàng a dòng è sǐ de qióng rén yǒu shuí qù mái zàng xiāng gé cái jǐ bù jiù shì kǔ lè bù tóng de liǎng zhǒng shì jiè rén jiān de bù píng shì shǐ wǒ bēi fèn tián xiōng bù néng zài jiǎng wǒ zhé xiàng běi qù de dào lù gǎn dào jīng wèi hé biān jīng wèi hé liú chù de dù kǒu yòu gǎi le lù xiàn hé shuǐ chōng jī zhe jù dà de bīng kuài bō fān làng yǒng fàng yǎn yuǎn wàng xiàng qǐ fú de shān lǐng gāo jiē xī tiān wǒ yí xīn zhè shì kōng tóng shān cóng shuǐ shàng piāo lái pà yào bǎ tiān zhù pèng duàn hé shàng de qiáo liáng xìng hǎo huán méi yǒu chōng huǐ qiáo zhù zi què zhī zhī yā yā yáo huàng zhèn pō hé miàn zhè me kuān shuí néng fēi yuè lǚ kè men zhǐ hǎo qiān wǎn guò qiáo gù bu de wēi xiǎn lǎo pó hé hái zi jì jū zài fèng xiān wú yī wú bàng màn tiān fēng xuě bǎ yī jiā rén gé zài liǎng gè dì fāng shòu dòng ái è de qióng shēng huó wǒ zěn néng cháng jiǔ bù guǎn zhè yī cì qù tàn wàng jiù wèi le yǒu nán tóng dāng yī jìn mén jiù tīng jiàn kū shēng suān chǔ wǒ nà xiǎo ér zi yǐ huó huó è sǐ wǒ zěn néng yā yì zhù mǎn qiāng bēi tòng lín jū men yě wū wū yè yè lèi liú bù zhǐ shuō bu chū nèi xīn lǐ duō me cán kuì zuò fù qīn de rén jìng rán méi běn shì yǎng huó hái zi shuí néng liào dào jīn nián de qiū shōu hái suàn bù cuò qióng kǔ rén jiā què réng rán nòng bú dào fàn chī wǒ hǎo dǎi shì gè guān ér xiǎng yǒu tè quán jì bù fú bīng yì yòu méi yǒu jiāo zū nà shuì de fù dān hái miǎn bù liǎo zhè yàng bēi cǎn de zāo yù nà píng mín bǎi xìng de rì zi a jiù gèng jiā xīn suān xiǎng xiǎng shī qù tǔ dì de nóng mín yǐ jīng shì qīng jiā dàng chǎn yòu xiǎng xiǎng yuǎn shǒu biān fáng dí shì bīng hái bú shì quē chī shǎo chuān yōu mín yōu guó de qíng xù a qiān zhòng wàn dié gāo guò zhōng nán hào máng wú jì yòu zěn néng shōu liǎn zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn zhù yīn zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì zuò zhě táng dù fǔ dù líng yǒu bù yī lǎo dà yì zhuǎn zhuō xǔ shēn yī hé yú qiè bǐ jì yǔ qì jū rán chéng huò luò bái shǒu gān qì kuò gài guān shì zé yǐ cǐ zhì cháng jì huō qióng nián yōu lí yuán tàn xī cháng nèi rè qǔ xiào tóng xué wēng hào gē mí jī liè fēi wú jiāng hǎi zhì xiāo sǎ sòng rì yuè shēng féng yáo shùn jūn bù rěn biàn yǒng jué dāng jīn láng miào jù gòu shà qǐ yún quē kuí huò qīng tài yáng wù xìng gù mò duó gù wéi lóu yǐ bèi dàn zì qiú qí xué hú wéi mù dà jīng zhé nǐ yǎn míng bó yǐ zī wù shēng lǐ dú chǐ shì gān yè wù wù suì zhì jīn rěn wèi chén āi méi zhōng kuì cháo yǔ yóu wèi néng yì qí jié chén yǐn liáo zì qiǎn fàng gē pò chóu jué suì mù bǎi cǎo líng jí fēng gāo gāng liè tiān qú yīn zhēng róng kè zi zhōng yè fā shuāng yán yī dài duàn zhǐ zhí bù dé jié líng chén guò lí shān yù tà zài dié niè chī yóu sāi hán kōng cù tà yá gǔ huá yáo chí qì yù lǜ yǔ lín xiāng mó jiá jūn chén liú huān yú lè dòng yīn jiāo gé cì yù jiē cháng yīng yǔ yàn fēi duǎn hè tóng tíng suǒ fēn bó běn zì hán nǚ chū biān tà qí fū jiā jù liǎn gòng chéng què shèng rén kuāng fěi ēn shí yù bāng guó huó chén rú hū zhì lǐ jūn qǐ qì cǐ wù duō shì yíng cháo tíng rén zhě yí zhàn lì kuàng wén nèi jīn pán jǐn zài wèi huò shì zhōng táng wǔ shén xiān yān wù méng yù zhì nuǎn kè diāo shǔ qiú bēi guǎn zhú qīng sè quàn kè tuó tí gēng shuāng chéng yā xiāng jú zhū mén jiǔ ròu chòu lù yǒu dòng sǐ gǔ róng kū zhǐ chǐ yì chóu chàng nán zài shù běi yuán jiù jīng wèi guān dù yòu gǎi zhé qún bīng cóng xī xià jí mù gāo zú wù yí shì kōng tóng lái kǒng chù tiān zhù zhé hé liáng xìng wèi chè zhī chēng shēng xī sū xíng lǚ xiāng pān yuán chuān guǎng bù kě yuè lǎo qī jì yì xiàn shí kǒu gé fēng xuě shuí néng jiǔ bù gù shù wǎng gòng jī kě rù mén wén háo táo yòu zǐ è yǐ zú wú níng shě yī āi lǐ xiàng yì wū yè suǒ kuì wéi rén fù wú shí zhì yāo zhé qǐ zhī qiū hé dēng pín jù yǒu cāng cù shēng cháng miǎn zū shuì míng bù lì zhēng fá fǔ jī yóu suān xīn píng rén gù sāo xiè mò sī shī yè tú yīn niàn yuǎn shù zú yōu duān qí zhōng nán hòng dòng bù kě duō chuàng zuò bèi jǐng zhè shǒu shī tí xià yuán zhù tiān bǎo shí sì zài shí yuè chū zuò dù fǔ zài cháng ān shí nián hòu shǐ bèi shòu yòu wèi lǜ fǔ zhòu cáo cān jūn zhè shì yí gè kān guǎn bīng jiǎ qì zhàng de xiǎo guān dān cǐ rèn bù jiǔ jí zài tiān bǎo shí sì zài nián de shí yuè shí yī yuè zhī jiān tā yóu cháng ān wǎng fèng xiān xiàn jīn shǎn xī pú chéng tàn wàng qī ér xiě xià le zhè shǒu shī zhè yī nián shí yuè táng xuán zōng xié yáng guì fēi wǎng lí shān huá qīng gōng bì hán shí yī yuè ān lù shān jí jǔ bīng zào fǎn dù fǔ tú jīng lí shān shí xuán zōng guì fēi zhèng zài dà wán tè wán shū bù zhī ān lù shān yǐ zài fàn yáng qǐ bīng fǎn pàn nào dé bù kě kāi jiāo zhǐ shì ān shǐ zhī luàn de xiāo xī hái méi yǒu chuán dào cháng ān ān shǐ zhī luàn shì táng cháo gè zhǒng shè huì máo dùn de zǒng bào fā cóng cǐ lǐ táng wáng cháo yī jué bù zhèn dù fǔ zài cháng ān gēn jù shí zài cháng ān shēng huó hé zhè cì tú zhōng de jiàn wén mǐn ruì dì gǎn dào guó jiā de wēi jī yǐ pò zài méi jié zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn jiàn shǎng zài dù fǔ de wǔ yán shī lǐ zhè shì yī shǒu dài biǎo zuò dāng shí ān shǐ zhī luàn de xiāo xī shàng wèi chuán dào cháng ān rán ér shī rén zài cháng ān wǎng fèng xiān xiàn tú zhōng de jiàn wén hé gǎn shòu yǐ jīng xiǎn shì chū shè huì dòng luàn de duān ní suǒ yǐ shī zhōng yǒu shān yǔ yù lái fēng mǎn lóu de qì fēn zhè xiǎn shì chū le shī rén mǐn ruì de guān chá lì yuán shī wǔ bǎi zì kě fēn wéi sān dà duàn kāi tóu zhì fàng gē pò chóu jué wèi dì yī duàn zhè yī duàn qiān huí bǎi zhé céng céng rú bō jiāo xīn chū yǔ de zì rán yuán zhuǎn dù fǔ jiù zhái zài cháng ān chéng nán suǒ yǐ zì chēng dù líng bù yī lǎo dà yì zhuǎn zhuō rú tóng sú yǔ shuō yuè huó yuè huí qù le shuō bèn zhuō shì zhǐ shī rén piān yào qù zì bǐ jì yǔ qì zhè liǎng wèi yú shùn de xián chén zhì xiàng guò yú yū kuò kěn dìng shì huì shī bài de huò luò jí kuò luò dà ér wú dàng kōng kuò ér wú yòng zhī yì jū rán chéng huò luò yì sī shì guǒ rán shī bài le qì kuò jí xīn kǔ shī rén míng zhī yí dìng yào shī bài què gān xīn xīn qín dào lǎo zhè liù jù shì yī céng yì sī shī rén zì cháo zhōng dài yǒu yōu fèn xià biān gèng bī jìn le yī bù rén suī yǐ lǎo liǎo què hái méi sǐ zhǐ yào hái wèi gài guān jiù xū nǔ lì réng yǒu zhì yuàn tōng dá de yì tiān kǒu qì shì fēi cháng jiān jué de mèng zǐ shuō yǔ sī tiān xià yǒu nì zhě yóu jǐ nì zhī yě jì sī tiān xià yǒu jī zhě yóu jǐ jī zhī yě shì yǐ ruò shì qí jí yě dù fǔ zì bǐ jì qì suǒ yǐ shuō qióng nián yōu lí yuán jǐn tā zì jǐ de yī shēng yǔ wàn mín tóng āi yuè zhōng cháng rè liè rú cǐ suǒ yǐ wéi tóng xué lǎo xiān shēng men suǒ xiào tā què háo bù zài hu zhǐ shì gé wài kāng kǎi bēi gē shī dào zhè lǐ zǒng wèi yī xiǎo duàn xià wén biàn zhuǎn le yì sī yǐn yì běn wèi shì dài fū men suǒ chóng shàng dù fǔ shuō wǒ nán dào zhēn de zhè yàng shǎ bù xiǎng xiāo sǎ shān lín dù guò shí guāng ma wú nài shēng féng yáo shùn zhī jūn bù rěn zǒu kāi bà le cóng zhè lǐ yòu zhuǎn chū yī céng yì sī shēng zài yáo shùn yì bān de shèng shì dāng rán rén cái jǐ jǐ nán dào shǎo nǐ yī rén bù dé ma gòu zào láng miào dōu shì pán pán dà cái yuán bù shǎo wǒ zhè yàng yí ge rén dàn wǒ què piān yào āi shàng lái shī rén xiàng zhè yàng jiǎng shuō bù shàng shén me yuán gù zhǐ shì yī zhǒng pí qì xìng qíng bà le hǎo bǐ xiàng rì kuí lǎo gēn zhe tài yáng zhuǎn zhōng jūn ài guó fā hū tiān xìng gù rán hěn hǎo bù guò què yě yǒu yī céng yì sī bì xū zhǎo bǔ de shī rén xiǎng shì rén huì bú huì jué de zì jǐ guò yú rè zhōng gōng míng bēn zǒu lì lù suǒ yǐ jiē xià qù xiě dào wèi gè rén lì yì zhuó xiǎng de rén xiàng mǎ yǐ shì de néng gòu jīng yíng zì jǐ de cháo xué tā què piān yào xiàng cāng hǎi de jù jīng kàn qí yǐ zhì yú bǎ shēng jì dōu gěi dān gē le shī rén suī yǒu yòng shì zhī xīn kě shì yīn wèi xiū yú gān yè yī zhí yǐ lái dōu shì xīn xīn kǔ kǔ mái mò fēng chén xià miàn yòu fǎn jiē zhǎo bǔ shàng wén shuō shēn féng yáo shùn jūn bù rěn biàn yǒng jué yì sī shì yáo shùn zhī shì hé cháng méi yǒu yǐn yì bì shì de lì rú xǔ yóu cháo fù cháo fù xǔ yóu shì gāo shàng de jūn zǐ wǒ suī zì kuì bù rú què yě bù néng gǎi biàn wǒ de cāo xíng zhè liǎng jù yī jù yī zhé jì bù néng gāo pān jì qì yì bù xiè fǔ jiù lì lù yòu bù rěn xiàng cháo fù xǔ yóu nà yàng tiào chū quān zi qù táo bì xiàn shí zhǐ hǎo yǐn jiǔ fù shī chén zuì huò néng wàng yōu fàng gē liáo kě pò mèn shī jiǔ liú lián hǎo xiàng dōu hěn fēng yǎ qí shí shì bù dé yǐ ér wèi zhī shī piān kāi shǒu dào cǐ jìn tuì qū zhé jìn qíng shū huái shī rén rè liè de zhōng cháng fēi cháng zhēn shí dì èr duàn cóng suì mù bǎi cǎo líng zhì chóu chàng nán zài shù zhè yī duàn jì xù miáo xiě yì lùn bìng yòng shǒu liù jù xù shàng lù qíng xíng zài chū dōng shí yuè shí yī yuè zhī jiāo bàn yè dòng shēn qīng zǎo guò lí shān xuán zōng hé guì fēi zhèng zài huá qīng gōng chī yóu liǎng jù de jiù zhù duō yǒu cuò wù chī yóu céng jīng zuò wù jí yòng zuò wù de dài yǔ xià miàn shuō sāi hán kōng jí shì wù zài zhè lǐ zhī jiàn wù sāi hán kōng wù zhòng gù dì huá wēn quán zhēng qì yù bó yǔ lín jūn xiào wǎng lái rú zhī lí gōng dōng xiǎo qì xiàng wàn qiān liáo liáo shù bǐ xiě chū le zhēn zhèng de huá qīng gōng jūn chén liú huān yú lè dòng yīn jiāo gé liǎng jù yì jí bái jū yì cháng hèn gē suǒ shuō de lí gōng gāo chù rù qīng yún xiān lè fēng piāo chǔ chù wén shuō jūn chén liú huān yú qīng qīng diǎn guò què bǎ táng xuán zōng yì qǐ lā dào hún shuǐ lǐ qù shàng wén suǒ wèi yáo shùn zhī jūn bù guò shì shī rén shuō shuō hǎo tīng zhē zhē shì rén yǎn bà le tóng tíng sì jù chén tòng jí le yī sī yī lǚ dōu chū yú nǚ gōng zhī shǒu cháo tíng què yòng hèng bào biān tà de fāng shì jué duó lái rán hòu huáng dì zài fēn shǎng qún chén jiào tā men hǎo hǎo dì wèi cháo tíng xiào lì qún chén rú guǒ hū shì le zhè gè dào lǐ gū fù guó ēn jiù děng yú bái rēng liǎo rán ér wáng gōng dà chén què dōu shì rú cǐ shī rén xīn zhōng gēn běn bù néng píng jìng chén rú hū zhì lǐ jūn qǐ qì cǐ wù jù zhōng rú qǐ liǎng gè xū cí yī jìn yī tuì bī wèn yǒu lì bǎi xìng yǐ tòng kǔ bù kān ér cháo tíng zhī shàng què jǐ mǎn le zhè bān tān lán yōng bǐ háo wú xīn gān de jiā huo guó shì de wēi xiǎn rú tóng qiān jūn yī fà rén rén de xīn yīng gāi shì huì zhàn lì de kuàng wén yǐ xià gèng jìn le yī bù wén zhě xū nǐ zhī cí gōng jìn shì mì bù gǎn shuō yí dìng bù dàn wén wǔ bǎi guān rú cǐ zhōng shū dà nèi de qíng xíng yě bú huì bǐ tā men hǎo yī xiē huò zhě hái yào gèng jiā lì hài shī rén tīng shuō dà nèi de qí zhēn yì bǎo dōu yǐ jìn le guì qī háo mén zhè yīng dàng shì zhǐ yáng guó zhōng zhī liú zhōng táng liǎng jù xiě měi rén rú yù bèi yān wù bān de qīng shā lóng zhe àn zhǐ guó guó fū rén yáng yù huán zhè zhǒng gōng jī fǎ yī bù bī jǐn yī bù lí táng xuán zōng zhǐ gé yī céng báo zhǐ le zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī shī zhōng bù yí zài jiān ruì dì shuō xià qù suǒ yǐ zhuǎn rù píng pù nuǎn kè yǐ xià sì jù liǎng lián shí zì zuò duì chèn zhī wèi gé jù duì huò zhě shàn miàn duì diào zi xiāng dāng dì yū huǎn yīn yì wèi tài yán zhòng liǎo bù néng bù jiè zǎo sè yīn shēng de màn miào xuàn rǎn yī fān shāo shāo chōng dàn qí shí yū huǎn zhōng yòu àn xù jìn bī zhī shì diāo shǔ qiú tuó tí gēng shuāng chéng xiāng jú gè zhǒng zhēn pǐn jìn qíng xiǎng shòu jiǔ ròu fán pǐn bù xū ài xī zài zhè lǐ běn lái wén shì shāo kuān píng le yì diǎn ér shī rén yòu jǐn jiē zhe dà shēng jí hū zhū mén jiǔ ròu chòu lù yǒu dòng sǐ gǔ yī jù yě bù kěn fàng sōng yī bǐ yě bù kěn luò píng zhè shì chuán sòng qiān gǔ de míng jù biǎo miàn shàng yī wǎng gāo gē àn dì lǐ què jié shàng qǐ xià lìng dú zhě bù jué dù shī jìng quán lǐ píng jià shuō pāi dào lù shàng wú hén jiǎng de hěn duì lí shān gōng zhuāng diǎn dé xiàng xiān jiè yì bān ér gōng mén zhī wài jí yǒu lù dào shī zhǐ chǐ zhī jiān róng kū chā bié zhè yàng dà nà yě méi yǒu shén me kě shuō de le shī rén bù néng zài shuō yì wú xū zài shuō le zài zhè ér dǎ zhù shì hěn qià dàng de dì sān duàn cóng běi yuán jiù jīng wèi zhì mò wěi quán piān cóng shī rén zì jǐ yōu niàn jiā guó shuō qǐ zuì hòu yòu yǐ tā zì jǐ de jìng yù lián xì shí jú zuò wéi zǒng jié yǒng huái liǎng zì tōng guàn quán piān qún bīng yǐ xià bā jù xù shù lù shàng qíng xíng shǒu jù yǒu qún bīng qún shuǐ de yì wén chóu zhào áo zhù qún shuǐ huò zuò qún bīng fēi cǐ shí zhèng dōng bīng líng wèi jiě yě zhè yī shuō fǎ bù tuǒ zhè shǒu shī dà yuē zuò yú shí yuè xià xún bù bì jū nì yú lóng dōng shí jié zuò qún bīng shī yì zì qiè suī rán dōng tiān hěn hán lěng dàn gāo chù de shuǐ liú jī tuān shuǐ hái méi yǒu dòng jié xià wén gāo zú wù shēng xī sū zuò bīng gèng hǎo zhè bā jù jù jù xiě shí zhǐ yǒu yí shì kōng tóng lái kǒng chù tiān zhù zhé liǎng jù yòng gòng gōng shì nù chù bù zhōu shān de diǎn gù àn shì shí shì de yán zhòng jiē zhe xiě dào jiā bìng shū fā gǎn kǎi yī jìn mén jiù tīng jiàn jiā rén zài háo táo dà kū zhè shì fēi cháng xì jù huà de yòu zǐ è yǐ zú wú shí zhì yāo zhé jǐng kuàng shì qī cǎn de wú níng shě yī āi yòng lǐ jì tán gōng jì kǒng zǐ de huà yù yú yī āi ér chū tì yǔ è fū tì zhī wú cóng yě shě zì yǒu gē shè fàng qì de yì sī zhè lǐ de yì sī shì wǒ néng gòu miǎn qiǎng dá guān zì qiǎn dàn lín lǐ qiě wèi zhī wū yè kuàng zuò fù qīn de rén ràng ér zi shēng shēng de è sǐ qǐ bù cán kuì shí jié guò le qiū shōu liáng shí yuán bù gāi quē fá qióng rén kě hái bù miǎn yǒu cāng huáng ái è de xiàng zì jǐ zhè yàng zǒng suàn hěn kǔ de le shī rén dāng shí bù yí dìng fēi cháng kùn kǔ yīn wèi tā dà xiǎo zǒng shì gè guān ér zhào lì kě yǐ miǎn zū shuì hé bīng yì de dàn tā shàng qiě láng bèi dé rú cǐ nà me yì bān píng mín rǎo luàn bù ān de qíng kuàng jiù yào yuǎn yuǎn shèng guò tā le ruò zhě tián gōu hè qiáng zhě xiǎng zào fǎn dōu shì yí dìng de shī rén xiǎng qǐ shì shàng yǒu hěn duō shī yè zhī tú jiǔ yì bù guī de bīng shì nèi xiē wǔ xíng jiǎo sè yǐ dōu zhā bàn hǎo le zhǐ děng shàng chǎng luó xiǎng biàn yào zhēn shā zhēn kǎn dà luàn de lái lín yǐ pò zài méi jié tā de yōu chóu cóng zhōng ér lái bù kě duàn jué yóu rú yǔ zhōng nán shān qí gāo yǔ dà hǎi yí yàng máng máng wú jì biǎo miàn kàn lái sì hū qióng rén fā chī chī rén shuō mèng dàn shí jì shang guò bù liǎo duō jiǔ ān shǐ zhī luàn yī bào fā yú yáng pí gǔ jiù jiē tiān ér lái le zhè yě zhèng tǐ xiàn le shī rén dí zhēn zhī zhuó jiàn zhè yī duàn wén zì fǎng fú xián xù jiā cháng bù hěn yòng lì què zì rán ér rán dì yú bù zhī bù jué zhōng yǐ zǒng jié le quán shī jí qí shén miào jié wěi zuì nán bì xū jié shù dé zhù fāng cái shì yī piān wán zhěng de shī shī rén de sī xiǎng fāng shì wú fēi shì tuī jǐ jí rén bìng méi yǒu shén me shén mì tā jié hé zì jǐ de shēng huó tuī xiǎng dào shè huì qún tǐ cóng wàn mín de āi yuè lái tuī dìng yī guó de xīng shuāi jù jù dōu shì zhēn zhī zhuó jiàn dōu huì yìng yàn de yǐ zuò pǐn nèi róng ér lùn dù fǔ de shī shì yī dài shǐ shī jí shǐ shì lùn shì tā de shī yě shì kě yǐ gōng qiān qiū wàn dài de hòu shì jiā yǐ jiàn jiè de zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zì jīng fù fèng xiān xiàn yǒng huái wǔ bǎi zì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè dù fǔ zì zi měi cháng zì chēng shǎo líng yě lǎo jǔ jìn shì bù dì céng rèn jiǎn jiào gōng bù yuán wài láng gù shì chēng dù gōng bù shì táng dài zuì wěi dà de xiàn shí zhǔ yì shī rén sòng yǐ hòu bèi zūn wèi shī shèng yǔ lǐ bái bìng chēng lǐ dù qí shī dà dǎn jiē lù dāng shí shè huì máo dùn duì qióng kǔ rén mín jì yǔ shēn qiè tóng qíng nèi róng shēn kè xǔ duō yōu xiù zuò pǐn xiǎn shì le táng dài yóu shèng zhuǎn shuāi de lì shǐ guò chéng yīn bèi chēng wéi shī shǐ zài yì shù shàng shàn yú yùn yòng gè zhǒng shī gē xíng shì yóu cháng yú lǜ shī fēng gé duō yàng ér yǐ chén yù wéi zhǔ yǔ yán jīng liàn jù yǒu gāo dù de biǎo dá néng lì cún shī duō shǒu yǒu dù gōng bù jí jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表