遂令东山客，遂令不得顾采薇。东山得顾出自唐代诗人王维作品《送綦毋潜落第还乡》。采薇是全诗一首劝慰友人落第的诗。此诗围绕送友还乡，意思对友人科考落第一事多方给予慰藉和劝勉，及赏鼓励友人不要灰心懊丧，遂令使其觉得知音是东山得顾极为重要的。全诗着意在这个主旨上加以烘染，采薇有叙事、全诗有写景、意思有抒情，及赏有感慨，遂令有勉励，东山得顾写景清新，采薇抒情柔蜜，感慨由衷，勉励挚敬，令人振奋。诗意明晰动人，语言质朴真实，充溢着诗人对友人的信任和希望。

作品原文

送綦毋潜落第还乡

王维

圣代无隐者，英灵尽来归。

遂令东山客，不得顾采薇。

既至金门远，孰云吾道非。

江淮度寒食，京洛缝春衣。

置酒临长道，同心与我违。

行当浮桂棹，未几拂荆扉。

远树带行客，孤城当落晖。

吾谋适不用，勿谓知音稀。

词语注释
⑴綦毋潜：綦毋为复姓，潜为名，字孝通（一作季通），荆南人（治今湖北江陵），王维好友。
⑵圣代：政治开明、社会安定的时代。
⑶英灵：英华灵秀的贤才。
⑷东山客：东晋谢安曾隐居会稽东山，此处泛指隐居的贤才。
⑸采薇：商末周初，伯夷、叔齐兄弟隐于首阳山，采薇而食，后世遂以采薇指隐居生活。
⑹君门远：指难以见到皇帝。一作“金门远”。金门：金马门，汉代宫门名。汉代贤士等待皇帝召见的地方。
⑺吾道非：《孔子家语·在厄》记载：“楚昭王聘孔子，孔子往，陈蔡发兵围孔子，孔子曰：‘匪兕匪虎，率彼旷野，吾道非乎，吾何为至此乎？’”是指孔子叹自己政策的不能实行，半途受到阻碍。
⑻寒食：古人以冬至后一百零五天为寒食节，断火三日。
⑼京洛：指东京洛阳。一作“京兆”。江淮：指长江，淮水，是綦毋潜所必经的水道。
⑽临长道：一作“长安道”。
⑾同心：志同道合的朋友、知己。违：分离。
⑿行当：将要。棹：划船的用具，此处用以指代船。
⒀未几：不久。
⒁孤城：一作“孤村”。
⒂“吾谋”句：说綦毋潜此次落第是偶然失败。左传记载：“士曾行，绕朝赠之以策（马鞭）曰：‘子无谓秦无人，吾谋适不用也。’”适，偶然的意思。
⒃知音稀：语出《古诗十九首》：“不惜歌者苦，但伤知音稀。”

白话译文
政治清明时代绝无隐者存在，为朝政服务有才者纷纷出来。
就连你这个隐居东山的隐者，也不再效法伯夷叔齐去采薇。
你应试到京城君门遥远难叩，那是命运不济谁说吾道不对？
你将经过江淮去度过寒食节，到东京洛阳时滞留缝制春衣。
我们又在长安城外设酒饯别，知心朋友如今又要与我分离。
你行将驾驶着小船南下归去，不几天就可把自家柴门扣开。
远山的树木把你的身影遮盖，夕阳余辉映得孤城艳丽多彩。
你暂不被录用纯属偶然的事，别以为知音稀少而徒自感慨！

创作背景

綦毋潜是在公元726年（唐玄宗开元十四年）登进士第的，因此这次落第至少应在三年之前，则此诗当作于王维公元723年（开元十一年）被贬济州之前。当时唐玄宗虽然征招人才，但仍有许多贤能未能被用，所以诗中有“君门远”之叹。

作品赏析

这是一首送别诗。此诗围绕送友还乡，层层深入，娓娓道来。诗人对綦毋潜参加科举考试落第一事反复地进行慰勉，鼓励友人不要灰心懊丧，落第只是暂时的失意，要相信世上还会有知音，如今政治清明，有才能的人最终是不会受埋没的，表达了对朋友怀才不遇的同情和劝慰，写得委婉尽致。

开头四句言当今正是太平盛世，人们不再隐居，而是纷纷出山应考，走向仕途。“圣代”一词充满了对李唐王朝的由衷信赖和希望。“尽来归”，是出仕不久、意气风发的诗人对天下举子投身科考的鼓励，规劝綦毋潜不发归隐，而要振作精神，树立信心，争取再考。五、六句是对綦毋潜的安慰：尽管这一次未能中第入仕，但选择科举之路是没有错的，只要坚持下去，总会有希望的。七至十句是劝綦毋潜暂回家去。“度寒食”“缝春衣”，是从时令上提醒对方，含有关切之情。“江淮”“京洛”，从路线的选择上提出建议，含有送别之意。“置酒”相送、“同心”相勉，足见诗人对綦毋潜的深情厚意与殷殷期望。十一至十四句设想对方回乡的快捷与沿途风光，给人以温暖之感，意在安慰对方，不要背上落第的包袱，要开心起来。最后两句规劝对方，这次落第只是自己的才华恰好未被主考官赏识，切不要因此怪罪于开明的“圣代”，不要怨天尤人，切莫以为朝中赏识英才的人稀少。这一恳切安慰之辞很能温暖人心，激励綦毋潜继续仕进。

这一首送别诗不仅写出了对朋友的关心、理解、慰勉与鼓励，也表现出诗人积极入世的思想。全诗感情真挚而亲切，诗人为友人的落第而惋惜，对友人的遭遇深表同情，但全诗的格调并不流于感伤，相反显得奋发昂扬。这样的送别诗自然会给友人以慰藉和鼓舞。读这样一首送别诗，会让人有一波感动，有一份温暖，不仅被诗人对朋友的谆谆告别语所感动，更被诗人对朋友的殷殷慰勉情所温暖。

作品评析

这是一首劝慰友人落第的诗。落第还乡之人，心情自然懊丧。作为挚友，多方给予慰藉，使其觉得知音有人是极为重要的。全诗着意在这个主旨上加以烘染，有叙事、有写景、有抒情，有感慨，有勉励。写景清新，抒情柔蜜，感慨由衷，勉励挚敬，吟来令人振奋。

作者简介

王维（701年－761年），唐代诗人。字摩诘。原籍祁（今属山西），其父迁居蒲州（治今山西永济西），遂为河东人。开元（唐玄宗年号，公元713—741年）进士。累官至给事中。安禄山叛军陷长安时曾受职，乱平后，降为太子中允。后官至尚书右丞，故亦称王右丞。晚年居蓝田辋川，过着亦官亦隐的优游生活。诗与孟浩然齐名，并称“王孟”。前期写过一些以边塞题材的诗篇，但其作品最主要的则为山水诗，通过田园山水的描绘，宣扬隐士生活和佛教禅理；体物精细，状写传神，有独特成就。兼通音乐，工书画。有《王右丞集》。

不足为据解读：suì lìng dōng shān kè suì lìng bù dé gù cǎi wēi dōng shān dé gù chū zì táng dài shī rén wáng wéi zuò pǐn sòng qí wú qián luò dì huán xiāng cǎi wēi shì quán shī yī shǒu quàn wèi yǒu rén luò dì de shī cǐ shī wéi rào sòng yǒu huán xiāng yì sī duì yǒu rén kē kǎo luò dì yī shì duō fāng jǐ yǔ wèi jiè hé quàn miǎn jí shǎng gǔ lì yǒu rén bú yào huī xīn ào sàng suì lìng shǐ qí jué de zhī yīn shì dōng shān dé gù jí wéi zhòng yào de quán shī zhuó yì zài zhè gè zhǔ zhǐ shàng jiā yǐ hōng rǎn cǎi wēi yǒu xù shì quán shī yǒu xiě jǐng yì sī yǒu shū qíng jí shǎng yǒu gǎn kǎi suì lìng yǒu miǎn lì dōng shān dé gù xiě jǐng qīng xīn cǎi wēi shū qíng róu mì gǎn kǎi yóu zhōng miǎn lì zhì jìng lìng rén zhèn fèn shī yì míng xī dòng rén yǔ yán zhì piáo zhēn shí chōng yì zhe shī rén duì yǒu rén de xìn rèn hé xī wàng zuò pǐn yuán wén sòng qí wú qián luò dì huán xiāng wáng wéi shèng dài wú yǐn zhě yīng líng jǐn lái guī suì lìng dōng shān kè bù dé gù cǎi wēi jì zhì jīn mén yuǎn shú yún wú dào fēi jiāng huái dù hán shí jīng luò fèng chūn yī zhì jiǔ lín zhǎng dào tóng xīn yǔ wǒ wéi háng dāng fú guì zhào wèi jǐ fú jīng fēi yuǎn shù dài xíng kè gū chéng dāng luò huī wú móu shì bù yòng wù wèi zhī yīn xī cí yǔ zhù shì qí wú qián qí wú wèi fù xìng qián wéi míng zì xiào tōng yī zuò jì tōng jīng nán rén zhì jīn hú běi jiāng líng wáng wéi hǎo yǒu shèng dài zhèng zhì kāi míng shè huì ān dìng de shí dài yīng líng yīng huá líng xiù de xián cái dōng shān kè dōng jìn xiè ān céng yǐn jū kuài jī dōng shān cǐ chù fàn zhǐ yǐn jū de xián cái cǎi wēi shāng mò zhōu chū bó yí shū qí xiōng dì yǐn yú shǒu yáng shān cǎi wēi ér shí hòu shì suì yǐ cǎi wēi zhǐ yǐn jū shēng huó jūn mén yuǎn zhǐ nán yǐ jiàn dào huáng dì yī zuò jīn mén yuǎn jīn mén jīn mǎ mén hàn dài gōng mén míng hàn dài xián shì děng dài huáng dì zhào jiàn de dì fāng wú dào fēi kǒng zǐ jiā yǔ zài è jì zǎi chǔ zhāo wáng pìn kǒng zǐ kǒng zǐ wǎng chén cài fā bīng wéi kǒng zǐ kǒng zǐ yuē fěi sì fěi hǔ lǜ bǐ kuàng yě wú dào fēi hū wú hé wéi zhì cǐ hū shì zhǐ kǒng zǐ tàn zì jǐ zhèng cè de bù néng shí xíng bàn tú shòu dào zǔ ài hán shí gǔ rén yǐ dōng zhì hòu yī bǎi líng wǔ tiān wèi hán shí jié duàn huǒ sān rì jīng luò zhǐ dōng jīng luò yáng yī zuò jīng zhào jiāng huái zhǐ cháng jiāng huái shuǐ shì qí wú qián suǒ bì jīng de shuǐ dào lín zhǎng dào yī zuò cháng ān dào tóng xīn zhì tóng dào hé de péng yǒu zhī jǐ wéi fēn lí háng dāng jiāng yào zhào huá chuán de yòng jù cǐ chù yòng yǐ zhǐ dài chuán wèi jǐ bù jiǔ gū chéng yī zuò gū cūn wú móu jù shuō qí wú qián cǐ cì luò dì shì ǒu rán shī bài zuǒ zhuàn jì zǎi shì céng xíng rào cháo zèng zhī yǐ cè mǎ biān yuē zi wú wèi qín wú rén wú móu shì bù yòng yě shì ǒu rán de yì sī zhī yīn xī yǔ chū gǔ shī shí jiǔ shǒu bù xī gē zhě kǔ dàn shāng zhī yīn xī bái huà yì wén zhèng zhì qīng míng shí dài jué wú yǐn zhě cún zài wèi cháo zhèng fú wù yǒu cái zhě fēn fēn chū lái jiù lián nǐ zhè gè yǐn jū dōng shān de yǐn zhě yě bù zài xiào fǎ bó yí shū qí qù cǎi wēi nǐ yìng shì dào jīng chéng jūn mén yáo yuǎn nán kòu nà shi mìng yùn bù jì shuí shuō wú dào bú duì nǐ jiāng jīng guò jiāng huái qù dù guò hán shí jié dào dōng jīng luò yáng shí zhì liú féng zhì chūn yī wǒ men yòu zài cháng ān chéng wài shè jiǔ jiàn bié zhī xīn péng yǒu rú jīn yòu yào yǔ wǒ fēn lí nǐ xíng jiāng jià shǐ zhe xiǎo chuán nán xià guī qù bù jǐ tiān jiù kě bǎ zì jiā zhài mén kòu kāi yuǎn shān de shù mù bǎ nǐ de shēn yǐng zhē gài xī yáng yú huī yìng dé gū chéng yàn lì duō cǎi nǐ zàn bù bèi lù yòng chún shǔ ǒu rán de shì bié yǐ wéi zhī yīn xī shǎo ér tú zì gǎn kǎi suì lìng dōng shān kè bù dé gù cǎi wēi quán shī yì sī jí shǎng xī suì lìng dōng shān kè bù dé gù cǎi wēi quán shī yì sī jí shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng qí wú qián shì zài gōng yuán nián táng xuán zōng kāi yuán shí sì nián dēng jìn shì dì de yīn cǐ zhè cì luò dì zhì shǎo yīng zài sān nián zhī qián zé cǐ shī dàng zuò yú wáng wéi gōng yuán nián kāi yuán shí yī nián bèi biǎn jì zhōu zhī qián dāng shí táng xuán zōng suī rán zhēng zhāo rén cái dàn réng yǒu xǔ duō xián néng wèi néng bèi yòng suǒ yǐ shī zhōng yǒu jūn mén yuǎn zhī tàn zuò pǐn shǎng xī zhè shì yī shǒu sòng bié shī cǐ shī wéi rào sòng yǒu huán xiāng céng céng shēn rù wěi wěi dào lái shī rén duì qí wú qián cān jiā kē jǔ kǎo shì luò dì yī shì fǎn fù dì jìn xíng wèi miǎn gǔ lì yǒu rén bú yào huī xīn ào sàng luò dì zhǐ shì zàn shí de shī yì yào xiāng xìn shì shàng hái huì yǒu zhī yīn rú jīn zhèng zhì qīng míng yǒu cái néng de rén zuì zhōng shì bú huì shòu mái mò de biǎo dá le duì péng yǒu huái cái bù yù de tóng qíng hé quàn wèi xiě dé wěi wǎn jìn zhì kāi tóu sì jù yán dāng jīn zhèng shì tài píng shèng shì rén men bù zài yǐn jū ér shì fēn fēn chū shān yìng kǎo zǒu xiàng shì tú shèng dài yī cí chōng mǎn le duì lǐ táng wáng cháo de yóu zhōng xìn lài hé xī wàng jǐn lái guī shì chū shì bù jiǔ yì qì fēng fā de shī rén duì tiān xià jǔ zǐ tóu shēn kē kǎo de gǔ lì guī quàn qí wú qián bù fā guī yǐn ér yào zhèn zuò jīng shén shù lì xìn xīn zhēng qǔ zài kǎo wǔ liù jù shì duì qí wú qián de ān wèi jǐn guǎn zhè yī cì wèi néng zhōng dì rù shì dàn xuǎn zé kē jǔ zhī lù shì méi yǒu cuò de zhǐ yào jiān chí xià qù zǒng huì yǒu xī wàng de qī zhì shí jù shì quàn qí wú qián zàn huí jiā qù dù hán shí fèng chūn yī shì cóng shí lìng shàng tí xǐng duì fāng hán yǒu guān qiè zhī qíng jiāng huái jīng luò cóng lù xiàn de xuǎn zé shàng tí chū jiàn yì hán yǒu sòng bié zhī yì zhì jiǔ xiāng sòng tóng xīn xiāng miǎn zú jiàn shī rén duì qí wú qián de shēn qíng hòu yì yǔ yīn yīn qī wàng shí yī zhì shí sì jù shè xiǎng duì fāng huí xiāng de kuài jié yǔ yán tú fēng guāng gěi rén yǐ wēn nuǎn zhī gǎn yì zài ān wèi duì fāng bú yào bèi shàng luò dì de bāo fú yào kāi xīn qǐ lái zuì hòu liǎng jù guī quàn duì fāng zhè cì luò dì zhǐ shì zì jǐ de cái huá qià hǎo wèi bèi zhǔ kǎo guān shǎng shí qiè bú yào yīn cǐ guài zuì yú kāi míng de shèng dài bú yào yuàn tiān yóu rén qiè mò yǐ wéi cháo zhōng shǎng shí yīng cái de rén xī shǎo zhè yī kěn qiè ān wèi zhī cí hěn néng wēn nuǎn rén xīn jī lì qí wú qián jì xù shì jìn zhè yī shǒu sòng bié shī bù jǐn xiě chū le duì péng yǒu de guān xīn lǐ jiě wèi miǎn yǔ gǔ lì yě biǎo xiàn chū shī rén jī jí rù shì de sī xiǎng quán shī gǎn qíng zhēn zhì ér qīn qiè shī rén wéi yǒu rén de luò dì ér wǎn xī duì yǒu rén de zāo yù shēn biǎo tóng qíng dàn quán shī de gé diào bìng bù liú yú gǎn shāng xiāng fǎn xiǎn de fèn fā áng yáng zhè yàng de sòng bié shī zì rán huì gěi yǒu rén yǐ wèi jiè hé gǔ wǔ dú zhè yàng yī shǒu sòng bié shī huì ràng rén yǒu yī bō gǎn dòng yǒu yī fèn wēn nuǎn bù jǐn bèi shī rén duì péng yǒu de zhūn zhūn gào bié yǔ suǒ gǎn dòng gèng bèi shī rén duì péng yǒu de yīn yīn wèi miǎn qíng suǒ wēn nuǎn zuò pǐn píng xī zhè shì yī shǒu quàn wèi yǒu rén luò dì de shī luò dì huán xiāng zhī rén xīn qíng zì rán ào sàng zuò wéi zhì yǒu duō fāng jǐ yǔ wèi jiè shǐ qí jué de zhī yīn yǒu rén shì jí wéi zhòng yào de quán shī zhuó yì zài zhè gè zhǔ zhǐ shàng jiā yǐ hōng rǎn yǒu xù shì yǒu xiě jǐng yǒu shū qíng yǒu gǎn kǎi yǒu miǎn lì xiě jǐng qīng xīn shū qíng róu mì gǎn kǎi yóu zhōng miǎn lì zhì jìng yín lái lìng rén zhèn fèn suì lìng dōng shān kè bù dé gù cǎi wēi quán shī yì sī jí shǎng xī suì lìng dōng shān kè bù dé gù cǎi wēi quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè wáng wéi nián nián táng dài shī rén zì mó jí yuán jí qí jīn shǔ shān xī qí fù qiān jū pú zhōu zhì jīn shān xī yǒng jì xī suì wèi hé dōng rén kāi yuán táng xuán zōng nián hào gōng yuán nián jìn shì lèi guān zhì jǐ shì zhōng ān lù shān pàn jūn xiàn cháng ān shí céng shòu zhí luàn píng hòu jiàng wèi tài zǐ zhōng yǔn hòu guān zhì shàng shū yòu chéng gù yì chēng wáng yòu chéng wǎn nián jū lán tián wǎng chuān guò zhe yì guān yì yǐn de yōu yóu shēng huó shī yǔ mèng hào rán qí míng bìng chēng wáng mèng qián qī xiě guò yī xiē yǐ biān sài tí cái de shī piān dàn qí zuò pǐn zuì zhǔ yào de zé wèi shān shuǐ shī tōng guò tián yuán shān shuǐ de miáo huì xuān yáng yǐn shì shēng huó hé fó jiào chán lǐ tǐ wù jīng xì zhuàng xiě chuán shén yǒu dú tè chéng jiù jiān tōng yīn yuè gōng shū huà yǒu wáng yòu chéng jí jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表