樵人归欲尽，樵人全诗烟鸟栖初定。尽烟及赏出自唐代诗人孟浩然作品《宿业师山房期丁大不至》。鸟栖此诗写诗人夜宿山寺中，初定于山径之上等待友人的意思到来，而友人不至的樵人全诗情景。前六句尽写夜色：夕阳西下，尽烟及赏万壑蒙烟，鸟栖凉生松月，初定清听风泉，意思樵人归尽，樵人全诗暮鸟栖定；后两句写期待故人来宿而未至，尽烟及赏于是鸟栖抱琴等待。全诗不仅表现出山中从薄暮到深夜的初定时令特征，而且融合着诗人期盼知音的意思心情，境界清新幽静，语言委婉含蓄。

作品原文

宿业师山房期丁大不至

孟浩然

夕阳度西岭，群壑倏已暝。

松月生夜凉，风泉满清听。

樵人归欲尽，烟鸟栖初定。

之子期宿来，孤琴候萝径。

词句注释
⑴业师：业禅师的简称，法名业的僧人。一作“来公”。山房：山中房舍，指佛寺。期：一作“待”。丁大：作者友人。名凤，排行老大，故称丁大，有才华而不得志。
⑵度：过、落。
⑶壑：山谷。倏：一下子。
⑷满清听：满耳都是清脆的响声。
⑸樵人：砍柴的人。
⑹烟鸟：雾霭中的归鸟。
⑺之子：这个人。之，此。子，古代对男子的美称。宿来：一作“未来”。
⑻孤琴：一作“孤宿”，或作“携琴”。

白话译文
夕阳越过了西边的山岭，千山万壑忽然昏暗静寂。
月照松林更觉夜晚清凉，风声泉声共鸣分外清晰。
山中砍柴人差不多走尽，烟霭中鸟儿刚归巢安息。
丁大约定今晚来寺住宿，独自抚琴站在山路等你。

创作背景

此诗写作年代待考，其背景是这样的：孟浩然住在僧人业师的庙里，他的朋友丁大（丁凤）约定晚上来庙里和他共宿。天快黑了，丁大还没有来，孟浩然就出庙等候他，并作此诗记其事。

作品鉴赏

此诗写诗人在山中等候友人到来而友人仍不至时的情景。诗人挥洒自如，点染空灵，笔意在若有若无之间，将暮色之时山中景色勾勒得极具特色，并寓情于景。全诗诗中有画，盛富美感，蕴藉深微，挹之不尽。

前六句展示了山寺一带黄昏时美丽的自然景色。诗人先后描绘夕阳西下、群壑昏暝、松际月出、风吹清泉、樵人归尽、烟鸟栖定等生动的意象，渲染环境气氛。随着景致的流动，时间在暗中转换，环境越来越清幽。孟浩然在山水诗中，很善于表现自然景物在时间中的运动变化。山区寻常的景物，一经作者妙笔点染，便构成一幅清丽幽美的图画。

这首诗所描绘的自然景物形象，不仅仅准确地表现出山中从薄暮到深夜的时态特征，而且融统着诗人期盼知音的心情。特别是“松月生夜凉，风泉满清听”两句，写诗人见松月而觉夜凉，听见泉而感山幽，细致入微地传达出日暮山间听泉时的全部感受，很有韵味。全篇前六句都是融情入景，到了第七句，才点出“之子期宿来”，然后在第八字再点出一个“候”字，彰显了诗人不焦虑不抱怨的儒雅风度，也从侧面表露出了诗人闲适的心境和对有人的信任。“孤琴候萝径”，以“孤”修饰琴，更添了孤清之感。孤琴的形象，兼有期待知音之意。而用“萝”字修饰“径”，也似有意似无意地反衬诗人的孤独。因为藤萝总是互相攀援、枝蔓交错地群生的。这一句诗，在整幅山居秋夜幽寂清冷的景物背景上，生动地勾勒出了诗人的自我形象：这位风神散朗的诗人，抱着琴，孤零零地伫立在洒满月色的萝径上，望眼欲穿地期盼友人的到来。诗的收尾非常精彩，使诗人深情期待知音的形象栩栩如生。

表面上看起来，前六句是写景，只有结尾两句写候友。其实不然，诗从一开始就在写候友，不过诗人暗藏在景物中，没有露面罢了。前六句看起来是无人之境，实际上是有人之境。“群壑倏已暝”是诗人看到的，“松月生夜凉”是诗人感到的，“风泉满清听”是诗人的感觉，“樵人归欲尽，烟鸟栖初定”也是诗人看到的。这些诗句表明诗人候友已经有一段时间了。待读到“孤琴候萝径”，暗藏在景物中的人，与抚琴候友的人迭在一起，形象蓦地活起来，跃然纸上，呼之欲出。

全诗色彩不断变幻，景物描写十分清幽，语言含蓄委婉却不失韵味。“松月生夜凉，风泉满清听”两句是此诗名句。

作者简介

孟浩然（689～740），唐代诗人。本名浩，字浩然。襄州襄阳人，世称孟襄阳。因他未曾入仕，又被称为孟山人。早年有志用世，在仕途困顿、痛苦失望后，尚能自重，不媚俗世，以隐士终身。曾隐居鹿门山。年四十，游长安，应进士不第。曾在太学赋诗，名动公卿，一座倾服，为之搁笔。后为荆州从事，患疽卒。曾游历东南各地。诗与王维并称“王孟”。其诗清淡，长于写景，多反映山水田园和隐逸、行旅等内容，绝大部分为五言短篇，在艺术上有独特的造诣。有《孟浩然集》三卷，今编诗二卷。

比冲解读：qiáo rén guī yù jǐn qiáo rén quán shī yān niǎo qī chū dìng jǐn yān jí shǎng chū zì táng dài shī rén mèng hào rán zuò pǐn sù yè shī shān fáng qī dīng dà bù zhì niǎo qī cǐ shī xiě shī rén yè sù shān sì zhōng chū dìng yú shān jìng zhī shàng děng dài yǒu rén de yì sī dào lái ér yǒu rén bù zhì de qiáo rén quán shī qíng jǐng qián liù jù jǐn xiě yè sè xī yáng xī xià jǐn yān jí shǎng wàn hè méng yān niǎo qī liáng shēng sōng yuè chū dìng qīng tīng fēng quán yì sī qiáo rén guī jǐn qiáo rén quán shī mù niǎo qī dìng hòu liǎng jù xiě qī dài gù rén lái sù ér wèi zhì jǐn yān jí shǎng yú shì niǎo qī bào qín děng dài quán shī bù jǐn biǎo xiàn chū shān zhōng cóng bó mù dào shēn yè de chū dìng shí lìng tè zhēng ér qiě róng hé zhe shī rén qī pàn zhī yīn de yì sī xīn qíng jìng jiè qīng xīn yōu jìng yǔ yán wěi wǎn hán xù qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò pǐn yuán wén sù yè shī shān fáng qī dīng dà bù zhì mèng hào rán xī yáng dù xī lǐng qún hè shū yǐ míng sōng yuè shēng yè liáng fēng quán mǎn qīng tīng qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng zhī zǐ qī sù lái gū qín hòu luó jìng cí jù zhù shì yè shī yè chán shī de jiǎn chēng fǎ míng yè de sēng rén yī zuò lái gōng shān fáng shān zhōng fáng shè zhǐ fó sì qī yī zuò dài dīng dà zuò zhě yǒu rén míng fèng pái háng lǎo dà gù chēng dīng dà yǒu cái huá ér bù dé zhì dù guò luò hè shān gǔ shū yī xià zǐ mǎn qīng tīng mǎn ěr dōu shì qīng cuì de xiǎng shēng qiáo rén kǎn chái de rén yān niǎo wù ǎi zhōng de guī niǎo zhī zǐ zhè gè rén zhī cǐ zi gǔ dài duì nán zǐ de měi chēng sù lái yī zuò wèi lái gū qín yī zuò gū sù huò zuò xié qín bái huà yì wén xī yáng yuè guò le xī biān de shān lǐng qiān shān wàn hè hū rán hūn àn jìng jì yuè zhào sōng lín gèng jué yè wǎn qīng liáng fēng shēng quán shēng gòng míng fèn wài qīng xī shān zhōng kǎn chái rén chà bù duō zǒu jǐn yān ǎi zhōng niǎo ér gāng guī cháo ān xī dīng dà yuē dìng jīn wǎn lái sì zhù sù dú zì fǔ qín zhàn zài shān lù děng nǐ qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng cǐ shī xiě zuò nián dài dài kǎo qí bèi jǐng shì zhè yàng de mèng hào rán zhù zài sēng rén yè shī de miào lǐ tā de péng yǒu dīng dà dīng fèng yuē dìng wǎn shàng lái miào lǐ hé tā gòng sù tiān kuài hēi le dīng dà hái méi yǒu lái mèng hào rán jiù chū miào děng hòu tā bìng zuò cǐ shī jì qí shì zuò pǐn jiàn shǎng cǐ shī xiě shī rén zài shān zhōng děng hòu yǒu rén dào lái ér yǒu rén réng bù zhì shí de qíng jǐng shī rén huī sǎ zì rú diǎn rǎn kōng líng bǐ yì zài ruò yǒu ruò wú zhī jiān jiāng mù sè zhī shí shān zhōng jǐng sè gōu lè dé jí jù tè sè bìng yù qíng yú jǐng quán shī shī zhōng yǒu huà shèng fù měi gǎn yùn jiè shēn wēi yì zhī bù jìn qián liù jù zhǎn shì le shān sì yí dài huáng hūn shí měi lì de zì rán jǐng sè shī rén xiān hòu miáo huì xī yáng xī xià qún hè hūn míng sōng jì yuè chū fēng chuī qīng quán qiáo rén guī jǐn yān niǎo qī dìng děng shēng dòng de yì xiàng xuàn rǎn huán jìng qì fēn suí zhe jǐng zhì de liú dòng shí jiān zài àn zhōng zhuǎn huàn huán jìng yuè lái yuè qīng yōu mèng hào rán zài shān shuǐ shī zhōng hěn shàn yú biǎo xiàn zì rán jǐng wù zài shí jiān zhōng de yùn dòng biàn huà shān qū xún cháng de jǐng wù yī jīng zuò zhě miào bǐ diǎn rǎn biàn gòu chéng yī fú qīng lì yōu měi dí tú huà zhè shǒu shī suǒ miáo huì de zì rán jǐng wù xíng xiàng bù jǐn jǐn zhǔn què dì biǎo xiàn chū shān zhōng cóng bó mù dào shēn yè de shí tài tè zhēng ér qiě róng tǒng zhe shī rén qī pàn zhī yīn de xīn qíng tè bié shì sōng yuè shēng yè liáng fēng quán mǎn qīng tīng liǎng jù xiě shī rén jiàn sōng yuè ér jué yè liáng tīng jiàn quán ér gǎn shān yōu xì zhì rù wēi dì chuán dá chū rì mù shān jiān tīng quán shí de quán bù gǎn shòu hěn yǒu yùn wèi quán piān qián liù jù dōu shì róng qíng rù jǐng dào le dì qī jù cái diǎn chū zhī zǐ qī sù lái rán hòu zài dì bā zì zài diǎn chū yí gè hòu zì zhāng xiǎn le shī rén bù jiāo lǜ bù bào yuàn de rú yǎ fēng dù yě cóng cè miàn biǎo lòu chū le shī rén xián shì de xīn jìng hé duì yǒu rén de xìn rèn gū qín hòu luó jìng yǐ gū xiū shì qín gèng tiān le gū qīng zhī gǎn gū qín de xíng xiàng jiān yǒu qī dài zhī yīn zhī yì ér yòng luó zì xiū shì jìng yě sì yǒu yì shì wú yì dì fǎn chèn shī rén de gū dú yīn wèi téng luó zǒng shì hù xiāng pān yuán zhī wàn jiāo cuò dì qún shēng de zhè yī jù shī zài zhěng fú shān jū qiū yè yōu jì qīng lěng de jǐng wù bèi jǐng shàng shēng dòng dì gōu lè chū le shī rén de zì wǒ xíng xiàng zhè wèi fēng shén sàn lǎng de shī rén bào zhe qín gū líng líng dì zhù lì zài sǎ mǎn yuè sè de luó jìng shàng wàng yǎn yù chuān dì qī pàn yǒu rén de dào lái shī de shōu wěi fēi cháng jīng cǎi shǐ shī rén shēn qíng qī dài zhī yīn de xíng xiàng xǔ xǔ rú shēng biǎo miàn shàng kàn qǐ lái qián liù jù shì xiě jǐng zhǐ yǒu jié wěi liǎng jù xiě hòu yǒu qí shí bù rán shī cóng yī kāi shǐ jiù zài xiě hòu yǒu bù guò shī rén àn cáng zài jǐng wù zhōng méi yǒu lòu miàn bà le qián liù jù kàn qǐ lái shì wú rén zhī jìng shí jì shang shì yǒu rén zhī jìng qún hè shū yǐ míng shì shī rén kàn dào de sōng yuè shēng yè liáng shì shī rén gǎn dào de fēng quán mǎn qīng tīng shì shī rén de gǎn jué qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng yě shì shī rén kàn dào de zhèi xiē shī jù biǎo míng shī rén hòu yǒu yǐ jīng yǒu yī duàn shí jiān le dài dú dào gū qín hòu luó jìng àn cáng zài jǐng wù zhōng de rén yǔ fǔ qín hòu yǒu de rén dié zài yì qǐ xíng xiàng mò dì huó qǐ lái yuè rán zhǐ shàng hū zhī yù chū quán shī sè cǎi bù duàn biàn huàn jǐng wù miáo xiě shí fēn qīng yōu yǔ yán hán xù wěi wǎn què bù shī yùn wèi sōng yuè shēng yè liáng fēng quán mǎn qīng tīng liǎng jù shì cǐ shī míng jù qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī qiáo rén guī yù jǐn yān niǎo qī chū dìng quán shī yì sī jí shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè mèng hào rán táng dài shī rén běn míng hào zì hào rán xiāng zhōu xiāng yáng rén shì chēng mèng xiāng yáng yīn tā wèi zēng rù shì yòu bèi chēng wéi mèng shān rén zǎo nián yǒu zhì yòng shì zài shì tú kùn dùn tòng kǔ shī wàng hòu shàng néng zì zhòng bù mèi sú shì yǐ yǐn shì zhōng shēn céng yǐn jū lù mén shān nián sì shí yóu cháng ān yīng jìn shì bù dì céng zài tài xué fù shī míng dòng gōng qīng yī zuò qīng fú wèi zhī gē bǐ hòu wèi jīng zhōu cóng shì huàn jū zú céng yóu lì dōng nán gè dì shī yǔ wáng wéi bìng chēng wáng mèng qí shī qīng dàn cháng yú xiě jǐng duō fǎn yìng shān shuǐ tián yuán hé yǐn yì xíng lǚ děng nèi róng jué dà bù fen wèi wǔ yán duǎn piān zài yì shù shàng yǒu dú tè de zào yì yǒu mèng hào rán jí sān juǎn jīn biān shī èr juǎn jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表