作品简介《潼关吏》是潼关唐代伟大诗人杜甫创作的一首五古，为“三吏三别”之一。吏杜此诗借潼关吏之口描述潼关天险，甫唐表达了诗人对当初桃林一战溃败的诗注释翻遗憾，希望守关将士们一定要以史为鉴，译赏好好利用潼关天险保卫长安的潼关安全。以缓急有致、吏杜神情毕现、甫唐形象鲜明的诗注释翻对话描写表现人物的心理和神态，是译赏此诗主要特色。

作品原文

潼关吏

[唐] 杜甫

士卒何草草，潼关筑城潼关道。吏杜

大城铁不如，甫唐小城万丈余。诗注释翻

借问潼关吏：“修关还备胡？”

要我下马行，译赏为我指山隅：

“连云列战格，飞鸟不能逾。

胡来但自守，岂复忧西都。

丈人视要处，窄狭容单车。

艰难奋长戟，万古用一夫。”

“哀哉桃林战，百万化为鱼。

请嘱防关将，慎勿学哥舒！”

作品注释

⑴潼关：在华州华阴县东北，因关西一里有潼水而得名。

⑵草草：疲劳不堪之貌。何：多么

⑶大城铁不如，小城万丈余：上句言坚，下句言高。城在山上故曰万丈余。

⑷备胡：指防备安史叛军。

⑸要：同“邀”，邀请。

⑹连云列战格：自此句以下八句是关吏的答话。连云言其高，战格即战栅，栅栏形的防御工事。

⑺西都：与东都对称，指长安。

⑻丈人：关吏对杜甫的尊称。

⑼艰难：战事紧急之时。奋：挥动。

⑽桃林，即桃林塞，指河南灵宝县以西至潼关一带的地方。

⑾哥舒：即哥舒翰。

作品译文

士卒劳役是多么劳苦艰辛，在潼关要道筑城。

大城比铁还要坚固，小城依山而筑，高达万丈。

请问潼关吏：你们重新修筑潼关是为了防御叛军吗？

潼关吏邀请我下马步行，为我指着山隅为我介绍情况：

“那些防御工事高耸入云端，即使飞鸟也不能越逾。

胡贼来犯只要据守即可，又何必担心西都长安呢。

您看这个要害的地方，狭窄到只能一辆车子通过。

在战事紧急时挥动兵器拒守，真是‘一夫当关万夫莫开”呀。”

“令人哀痛的是桃林塞那一败仗，唐军死伤极多，惨死黄河。

请嘱咐守关诸将领，千万别蹈哥舒翰仓促应战的覆辙。”

创作背景

此诗作于唐肃宗乾元二年（759年）。诗题下有小注：“安禄山兵北，哥舒翰请守潼关，明皇听杨国忠言，力趣出兵，翰抚膺恸哭，而出兵至灵宝潼关遂失守。”

杜甫原在朝中任左拾遗，因直言进谏触怒权贵，被贬到华州。乾元元年（758年）底，杜甫暂离华州，到洛阳、偃师探亲。第二年三月，唐军与安史叛军的邺城之战爆发，唐军在相州（治所在今河南安阳）大败，安史叛军乘势进逼洛阳。如果洛阳再次失陷，叛军必将西攻长安，那么作为长安和关中地区屏障的潼关势必有一场恶战。杜甫从洛阳返回华州的途中经过这里时，刚好看到了紧张的备战气氛，见到战乱给百姓带来的无穷灾难和人民忍辱负重参军参战的爱国行为，感慨万千，便奋笔创作了不朽的史诗——“三吏”（《新安吏》、《石壕吏》、《潼关吏》）和“三别”（《新婚别》、《垂老别》、《无家别》），并在回华州后，将其修订脱稿。

作品鉴赏

此诗开头四句可以说是对筑城的士兵和潼关关防的总写。漫漫潼关道上，无数的士卒在辛勤地修筑工事。“草草”，劳苦的样子。前面加一“何”字，更流露出诗人无限赞叹的心情。放眼四望，沿着起伏的山势而筑的大小城墙，既高峻又牢固，显示出一种威武的雄姿。这里大城小城应作互文来理解。一开篇杜甫就用简括的诗笔写出唐军加紧修筑潼关所给予他的总印象。

“借问潼关吏：‘修关还备胡？’”这两句引出了“潼关吏”。胡，即指安史叛军。“修关”何为，其实杜甫是不须问而自明的。这里故意发问。而且又有一个“还”字，暗暗带出了三年前潼关曾经失守一事，从而引起人们对这次潼关防卫效能的关心与悬念。这对于开拓下文，是带关键性的一笔。

接下来，应该是潼关吏的回答了。可是他似乎并不急于作答，却“要（邀）我下马行，为我指山隅”。从结构上看，这是在两段对话中插入一段叙述，笔姿无呆滞之感。然而，更主要的是这两句暗承了“修关还备胡”。杜甫忧心忡忡，而那位潼关吏看来对所筑工事充满了信心。他可能以为这个问题不必靠解释，口说不足为信，还是请下马来细细看一下吧。下面八句，都是潼关吏的话，他首先指看高耸的山峦说：“瞧，那层层战栅，高接云天，连鸟也难以飞越。敌兵来了，只要坚决自守，何须再担心长安的安危呢！”语调轻松而自豪，可以想象，关吏说话时因富有信心而表现出的神采。他又兴致勃勃地邀请杜甫察看最险要处：老丈，您看那山口要冲，狭窄得只能容单车通过。真是一夫当关，万夫莫开。这八句，“神情声口俱活”（浦起龙《读杜心解》），不只是关吏简单的介绍，更主要的是表现了一种“胡来但自守”的决心和“艰难奋长戟”的气概。而这虽然是通过官吏之口讲出来的，却反映了守关将士昂扬的斗志。

紧接关吏的话头，诗人却没有赞语，而是一番深深的感慨。因为诗人并没有忘记“前车之覆”。三年前，占据了洛阳的安禄山派兵攻打潼关，当时守将哥舒翰本拟坚守，但为杨国忠所疑忌。在杨国忠的怂恿下，唐玄宗派宦官至潼关督战。哥舒翰不得已领兵出战，结果全军覆没，许多将士被淹死在黄河里。睹今思昔，杜甫余哀未尽，深深觉得要特别注意吸取上次失败的教训，避免重蹈覆辙。“请嘱防关将，慎勿学哥舒。”“慎”字意味深长，它并非简单地指责哥舒翰的无能或失策，而是深刻地触及了多方面的历史教训，表现了诗人久久难以消磨的沉痛悲愤之感。

与“三别”通篇作人物独白不同，“三吏”是夹带问答的。而此篇的对话又具有自己的特点。首先是在对话的安排上，缓急有致，表现了不同人物的心理和神态。“修关还备胡”，是诗人的问话，然而关吏却不急答，这一“缓”，使人可以感觉到关吏胸有成竹。关吏的话一结束，诗人马上表示了心中的忧虑，这一“急”，更显示出对历史教训的痛心。其次，对话中神情毕现，形象鲜明。关吏的答话并无刻意造奇之感，而守关的唐军却给读者留下一种坚韧不拔、英勇沉着的印象。其中“艰难奋长戟，万古用一夫”两句又格外精警突出，塑造出犹如战神式的英雄形象，具有精神鼓舞的力量。

作品点评

高棅《唐诗品汇》：王深父云：此诗盖刺非其人则举关以弃之，得其人虽旧险亦足恃。《孟子》所谓“地利不如人和”也。

周珽《唐诗选脉会通评林》：吴山民曰：“艰难”二句，结上起下，结致伤时事。夫设险备患而一战失之，哥舒其可逃责耶！周珽曰：老杜“三吏”、“三别”等篇，情理切实。玩其抚膺流涕之言，不必向苦海中所（作）狮子吼，人人自生菩萨慈悲念者。且选锋命彀，不失毫芒；而转韵处更觉词清于骨。信非煮字为粮、餐古为液者不能举腕。

仇兆鳌《杜诗详注》：卢元昌云：此诗眼目，在“胡来但自守”一句。其云“修关还备胡”，是叹“焦头烂额”后，为“曲突徙薪”计也。

张谦宜《茧斋诗谈》：“三吏”、“三别”，乃乐府变调，倾吐殆尽，而不妨其厚，爱人之意深也。此用意妙诀。

浦起龙《读杜心解》：起四句，虚笼筑城之完固。中十二句，详述问答之语，神情声口俱活……末四句，乃作者戒词。

高步瀛《唐宋诗举要》：吴北江曰：起势斗峻。李子德曰：以叙述为议论，自见手笔。

作者简介

杜甫（712～770年），字子美，尝自称少陵野老。举进士不第，曾任检校工部员外郎，故世称杜工部。是唐代最伟大的现实主义诗人，宋以后被尊为“诗圣”，与李白并称“李杜”。其诗大胆揭露当时社会矛盾，对穷苦人民寄予深切同情，内容深刻。许多优秀作品，显示了唐代由盛转衰的历史过程，因被称为“诗史”。在艺术上，善于运用各种诗歌形式，尤长于律诗；风格多样，而以沉郁为主；语言精炼，具有高度的表达能力。存诗1400多首，有《杜工部集》。

本初子午线解读：zuò pǐn jiǎn jiè tóng guān lì shì tóng guān táng dài wěi dà shī rén dù fǔ chuàng zuò de yī shǒu wǔ gǔ wèi sān lì sān bié zhī yī lì dù cǐ shī jiè tóng guān lì zhī kǒu miáo shù tóng guān tiān xiǎn fǔ táng biǎo dá le shī rén duì dāng chū táo lín yī zhàn kuì bài de shī zhù shì fān yí hàn xī wàng shǒu guān jiàng shì men yí dìng yào yǐ shǐ wèi jiàn yì shǎng hǎo hǎo lì yòng tóng guān tiān xiǎn bǎo wèi cháng ān de tóng guān ān quán yǐ huǎn jí yǒu zhì lì dù shén qíng bì xiàn fǔ táng xíng xiàng xiān míng de shī zhù shì fān duì huà miáo xiě biǎo xiàn rén wù de xīn lǐ hé shén tài shì yì shǎng cǐ shī zhǔ yào tè sè tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn yuán wén tóng guān lì táng dù fǔ shì zú hé cǎo cǎo tóng guān zhù chéng tóng guān dào lì dù dài chéng tiě bù rú fǔ táng xiǎo chéng wàn zhàng yú shī zhù shì fān jiè wèn tóng guān lì xiū guān hái bèi hú yào wǒ xià mǎ xíng yì shǎng wèi wǒ zhǐ shān yú lián yún liè zhàn gé fēi niǎo bù néng yú hú lái dàn zì shǒu qǐ fù yōu xī dōu zhàng rén shì yào chù zhǎi xiá róng dān chē jiān nán fèn cháng jǐ wàn gǔ yòng yī fū āi zāi táo lín zhàn bǎi wàn huà wéi yú qǐng zhǔ fáng guān jiāng shèn wù xué gē shū zuò pǐn zhù shì tóng guān zài huá zhōu huá yīn xiàn dōng běi yīn guān xī yī lǐ yǒu tóng shuǐ ér dé míng cǎo cǎo pí láo bù kān zhī mào hé duō me dài chéng tiě bù rú xiǎo chéng wàn zhàng yú shàng jù yán jiān xià jù yán gāo chéng zài shān shàng gù yuē wàn zhàng yú bèi hú zhǐ fáng bèi ān shǐ pàn jūn yào tóng yāo yāo qǐng lián yún liè zhàn gé zì cǐ jù yǐ xià bā jù shì guān lì de dá huà lián yún yán qí gāo zhàn gé jí zhàn zhà zhà lán xíng de fáng yù gōng shì xī dōu yǔ dōng dōu duì chèn zhǐ cháng ān zhàng rén guān lì duì dù fǔ de zūn chēng jiān nán zhàn shì jǐn jí zhī shí fèn huī dòng táo lín jí táo lín sāi zhǐ hé nán líng bǎo xiàn yǐ xī zhì tóng guān yí dài de dì fāng gē shū jí gē shū hàn zuò pǐn yì wén shì zú láo yì shì duō me láo kǔ jiān xīn zài tóng guān yào dào zhù chéng dài chéng bǐ tiě hái yào jiān gù xiǎo chéng yī shān ér zhù gāo dá wàn zhàng qǐng wèn tóng guān lì nǐ men chóng xīn xiū zhù tóng guān shì wèi le fáng yù pàn jūn ma tóng guān lì yāo qǐng wǒ xià mǎ bù xíng wéi wǒ zhǐ zhe shān yú wèi wǒ jiè shào qíng kuàng nèi xiē fáng yù gōng shì gāo sǒng rù yún duān jí shǐ fēi niǎo yě bù néng yuè yú hú zéi lái fàn zhǐ yào jù shǒu jí kě yòu hé bì dān xīn xī dōu cháng ān ne nín kàn zhè gè yào hài de dì fāng xiá zhǎi dào zhǐ néng yī liàng chē zi tōng guò zài zhàn shì jǐn jí shí huī dòng bīng qì jù shǒu zhēn shì yī fū dāng guān wàn fū mò kāi ya lìng rén āi tòng de shì táo lín sāi nà yī bài zhàng táng jūn sǐ shāng jí duō cǎn sǐ huáng hé qǐng zhǔ fù shǒu guān zhū jiàng lǐng qiān wàn bié dǎo gē shū hàn cāng cù yìng zhàn de fù zhé tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī chuàng zuò bèi jǐng cǐ shī zuò yú táng sù zōng qián yuán èr nián nián shī tí xià yǒu xiǎo zhù ān lù shān bīng běi gē shū hàn qǐng shǒu tóng guān míng huáng tīng yáng guó zhōng yán lì qù chū bīng hàn fǔ yīng tòng kū ér chū bīng zhì líng bǎo tóng guān suì shī shǒu dù fǔ yuán zài cháo zhōng rèn zuǒ shí yí yīn zhí yán jìn jiàn chù nù quán guì bèi biǎn dào huá zhōu qián yuán yuán nián nián dǐ dù fǔ zàn lí huá zhōu dào luò yáng yǎn shī tàn qīn dì èr nián sān yuè táng jūn yǔ ān shǐ pàn jūn de yè chéng zhī zhàn bào fā táng jūn zài xiāng zhōu zhì suǒ zài jīn hé nán ān yáng dà bài ān shǐ pàn jūn chéng shì jìn bī luò yáng rú guǒ luò yáng zài cì shī xiàn pàn jūn bì jiāng xī gōng cháng ān nà me zuò wéi cháng ān hé guān zhōng dì qū píng zhàng de tóng guān shì bì yǒu yī chǎng è zhàn dù fǔ cóng luò yáng fǎn huí huá zhōu de tú zhōng jīng guò zhè lǐ shí gāng hǎo kàn dào le jǐn zhāng de bèi zhàn qì fēn jiàn dào zhàn luàn gěi bǎi xìng dài lái de wú qióng zāi nàn hé rén mín rěn rǔ fù zhòng cān jūn cān zhàn de ài guó xíng wéi gǎn kǎi wàn qiān biàn fèn bǐ chuàng zuò liǎo bù xiǔ de shǐ shī sān lì xīn ān lì shí háo lì tóng guān lì hé sān bié xīn hūn bié chuí lǎo bié wú jiā bié bìng zài huí huá zhōu hòu jiāng qí xiū dìng tuō gǎo tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn jiàn shǎng cǐ shī kāi tóu sì jù kě yǐ shuō shì duì zhù chéng dí shì bīng hé tóng guān guān fáng de zǒng xiě màn màn tóng guān dào shàng wú shù dí shì zú zài xīn qín dì xiū zhù gōng shì cǎo cǎo láo kǔ de yàng zi qián miàn jiā yī hé zì gèng liú lòu chū shī rén wú xiàn zàn tàn de xīn qíng fàng yǎn sì wàng yán zhe qǐ fú de shān shì ér zhù de dà xiǎo chéng qiáng jì gāo jùn yòu láo gù xiǎn shì chū yī zhǒng wēi wǔ de xióng zī zhè lǐ dài chéng xiǎo chéng yīng zuò hù wén lái lǐ jiě yī kāi piān dù fǔ jiù yòng jiǎn kuò de shī bǐ xiě chū táng jūn jiā jǐn xiū zhù tóng guān suǒ jǐ yǔ tā de zǒng yìn xiàng jiè wèn tóng guān lì xiū guān hái bèi hú zhè liǎng jù yǐn chū le tóng guān lì hú jí zhǐ ān shǐ pàn jūn xiū guān hé wéi qí shí dù fǔ shì bù xū wèn ér zì míng de zhè lǐ gù yì fā wèn ér qiě yòu yǒu yí gè hái zì àn àn dài chū le sān nián qián tóng guān céng jīng shī shǒu yī shì cóng ér yǐn qǐ rén men duì zhè cì tóng guān fáng wèi xiào néng de guān xīn yǔ xuán niàn zhè duì yú kāi tuò xià wén shì dài guān jiàn xìng de yī bǐ jiē xià lái yīng gāi shì tóng guān lì de huí dá le kě shì tā sì hū bìng bù jí yú zuò dá què yào yāo wǒ xià mǎ xíng wéi wǒ zhǐ shān yú cóng jié gòu shàng kàn zhè shì zài liǎng duàn duì huà zhōng chā rù yī duàn xù shù bǐ zī wú dāi zhì zhī gǎn rán ér gèng zhǔ yào de shì zhè liǎng jù àn chéng le xiū guān hái bèi hú dù fǔ yōu xīn chōng chōng ér nà wèi tóng guān lì kàn lái duì suǒ zhù gōng shì chōng mǎn le xìn xīn tā kě néng yǐ wéi zhè gè wèn tí bù bì kào jiě shì kǒu shuō bù zú wèi xìn hái shì qǐng xià mǎ lái xì xì kàn yī xià ba xià miàn bā jù dōu shì tóng guān lì de huà tā shǒu xiān zhǐ kàn gāo sǒng de shān luán shuō qiáo nà céng céng zhàn zhà gāo jiē yún tiān lián niǎo yě nán yǐ fēi yuè dí bīng lái le zhǐ yào jiān jué zì shǒu hé xū zài dān xīn cháng ān de ān wēi ne yǔ diào qīng sōng ér zì háo kě yǐ xiǎng xiàng guān lì shuō huà shí yīn fù yǒu xìn xīn ér biǎo xiàn chū de shén cǎi tā yòu xìng zhì bó bó dì yāo qǐng dù fǔ chá kàn zuì xiǎn yào chù lǎo zhàng nín kàn nà shān kǒu yào chōng xiá zhǎi dé zhǐ néng róng dān chē tōng guò zhēn shì yī fū dāng guān wàn fū mò kāi zhè bā jù shén qíng shēng kǒu jù huó pǔ qǐ lóng dú dù xīn jiě bù zhǐ shì guān lì jiǎn dān de jiè shào gèng zhǔ yào de shì biǎo xiàn le yī zhǒng hú lái dàn zì shǒu de jué xīn hé jiān nán fèn cháng jǐ de qì gài ér zhè suī rán shì tōng guò guān lì zhī kǒu jiǎng chū lái de què fǎn yìng le shǒu guān jiàng shì áng yáng de dòu zhì jǐn jiē guān lì de huà tóu shī rén què méi yǒu zàn yǔ ér shì yī fān shēn shēn de gǎn kǎi yīn wèi shī rén bìng méi yǒu wàng jì qián chē zhī fù sān nián qián zhàn jù le luò yáng de ān lù shān pài bīng gōng dǎ tóng guān dāng shí shǒu jiāng gē shū hàn běn nǐ jiān shǒu dàn wèi yáng guó zhōng suǒ yí jì zài yáng guó zhōng de sǒng yǒng xià táng xuán zōng pài huàn guān zhì tóng guān dū zhàn gē shū hàn bù dé yǐ lǐng bīng chū zhàn jié guǒ quán jūn fù mò xǔ duō jiàng shì bèi yān sǐ zài huáng hé lǐ dǔ jīn sī xī dù fǔ yú āi wèi jǐn shēn shēn jué de yào tè bié zhù yì xī qǔ shàng cì shī bài de jiào xùn bì miǎn chóng dǎo fù zhé qǐng zhǔ fáng guān jiāng shèn wù xué gē shū shèn zì yì wèi shēn cháng tā bìng fēi jiǎn dān dì zhǐ zé gē shū hàn de wú néng huò shī cè ér shì shēn kè dì chù jí le duō fāng miàn dí lì shǐ jiào xùn biǎo xiàn le shī rén jiǔ jiǔ nán yǐ xiāo mó de chén tòng bēi fèn zhī gǎn yǔ sān bié tōng piān zuò rén wù dú bái bù tóng sān lì shì jiā dài wèn dá de ér cǐ piān de duì huà yòu jù yǒu zì jǐ de tè diǎn shǒu xiān shì zài duì huà de ān pái shàng huǎn jí yǒu zhì biǎo xiàn liǎo bù tóng rén wù de xīn lǐ hé shén tài xiū guān hái bèi hú shì shī rén de wèn huà rán ér guān lì què bù jí dá zhè yī huǎn shǐ rén kě yǐ gǎn jué dào guān lì xiōng yǒu chéng zhú guān lì de huà yī jié shù shī rén mǎ shàng biǎo shì le xīn zhōng de yōu lǜ zhè yī jí gèng xiǎn shì chū duì lì shǐ jiào xùn de tòng xīn qí cì duì huà zhōng shén qíng bì xiàn xíng xiàng xiān míng guān lì de dá huà bìng wú kè yì zào qí zhī gǎn ér shǒu guān de táng jūn què gěi dú zhě liú xià yī zhǒng jiān rèn bù bá yīng yǒng chén zhuó de yìn xiàng qí zhōng jiān nán fèn cháng jǐ wàn gǔ yòng yī fū liǎng jù yòu gé wài jīng jǐng tū chū sù zào chū yóu rú zhàn shén shì de yīng xióng xíng xiàng jù yǒu jīng shén gǔ wǔ de lì liàng tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò pǐn diǎn píng gāo bìng táng shī pǐn huì wáng shēn fù yún cǐ shī gài cì fēi qí rén zé jǔ guān yǐ qì zhī dé qí rén suī jiù xiǎn yì zú shì mèng zǐ suǒ wèi dì lì bù rú rén hé yě zhōu tǐng táng shī xuǎn mài huì tōng píng lín wú shān mín yuē jiān nán èr jù jié shàng qǐ xià jié zhì shāng shí shì fū shè xiǎn bèi huàn ér yī zhàn shī zhī gē shū qí kě táo zé yé zhōu tǐng yuē lǎo dù sān lì sān bié děng piān qíng lǐ qiè shí wán qí fǔ yīng liú tì zhī yán bù bì xiàng kǔ hǎi zhōng suǒ zuò shī zi hǒu rén rén zì shēng pú sà cí bēi niàn zhě qiě xuǎn fēng mìng gòu bù shī háo máng ér zhuǎn yùn chù gèng jué cí qīng yú gǔ xìn fēi zhǔ zì wèi liáng cān gǔ wèi yè zhě bù néng jǔ wàn chóu zhào áo dù shī xiáng zhù lú yuán chāng yún cǐ shī yǎn mù zài hú lái dàn zì shǒu yī jù qí yún xiū guān hái bèi hú shì tàn jiāo tóu làn é hòu wèi qū tū xǐ xīn jì yě zhāng qiān yí jiǎn zhāi shī tán sān lì sān bié nǎi yuè fǔ biàn diào qīng tǔ dài jìn ér bù fáng qí hòu ài rén zhī yì shēn yě cǐ yòng yì miào jué pǔ qǐ lóng dú dù xīn jiě qǐ sì jù xū lóng zhù chéng zhī wán gù zhōng shí èr jù xiáng shù wèn dá zhī yǔ shén qíng shēng kǒu jù huó mò sì jù nǎi zuò zhě jiè cí gāo bù yíng táng sòng shī jǔ yào wú běi jiāng yuē qǐ shì dòu jùn lǐ zǐ dé yuē yǐ xù shù wèi yì lùn zì jiàn shǒu bǐ tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī tóng guān lì dù fǔ táng shī zhù shì fān yì shǎng xī zuò zhě jiǎn jiè dù fǔ nián zì zi měi cháng zì chēng shǎo líng yě lǎo jǔ jìn shì bù dì céng rèn jiǎn jiào gōng bù yuán wài láng gù shì chēng dù gōng bù shì táng dài zuì wěi dà de xiàn shí zhǔ yì shī rén sòng yǐ hòu bèi zūn wèi shī shèng yǔ lǐ bái bìng chēng lǐ dù qí shī dà dǎn jiē lù dāng shí shè huì máo dùn duì qióng kǔ rén mín jì yǔ shēn qiè tóng qíng nèi róng shēn kè xǔ duō yōu xiù zuò pǐn xiǎn shì le táng dài yóu shèng zhuǎn shuāi de lì shǐ guò chéng yīn bèi chēng wéi shī shǐ zài yì shù shàng shàn yú yùn yòng gè zhǒng shī gē xíng shì yóu cháng yú lǜ shī fēng gé duō yàng ér yǐ chén yù wéi zhǔ yǔ yán jīng liàn jù yǒu gāo dù de biǎo dá néng lì cún shī duō shǒu yǒu dù gōng bù jí jì xù yuè dú

温馨提示：方向键左右(← →)前后翻页，上下(↑ ↓)上下滚用， 回车键：返回列表